شرایط دریافت و انواع مرخصی استحقاقی در قانون کار

مرخصی استحقاقی چیست؟ 

هر کارگر و کارمندی برای بهتر عمل کردن در کار نیاز به استراحت ذهنی و جسمی دارد. در قانون کار مرخصی‌هایی وضع‌شده است که مبنای آن بر اساس انجام کار‌های شخصی و استراحت کارگر است که مرخصی استحقاقی نام دارد.

نوشته مرتبط: انواع مرخصی در قانون کار

میزان مرخصی استحقاقی چقدر است؟

طبق مفاد قانون کار میزان مرخصی استحقاقی ۲.۵ روز بر اساس هر ماه است این رقم در سال معادل ۳۰ روز می‌شود. در کارهای سخت و زیان‌آور مدت زمان مرخصی استحقاقی ۳ روز در ماه و معادل ۵ هفته در سال است که باید در نوبت شش ماه اول و شش ماه دوم سال استفاده شود.

ذخیره مرخصی

کارگران و کارمندان می‌توانند که ۹ روز از این ۳۰ روز مرخصی را ذخیره کنند و در سال بعد از آن استفاده کنند یا این­که در پایان سال در صورتی که از مرخصی‌های خود استفاده نکرده باشند، پول آن را از کارفرمای خود دریافت کنند.

البته استفاده از مرخصی استحقاقی به نظر کارفرما هم بستگی دارد. در شرکت‌های خصوصی و دولتی گاهی بعضی از کارفرمایان پرسنل را مجبور به استفاده از مرخصی‌ها می­‌کنند و در صورت عدم استفاده به جز ۹ روز آن بقیه مرخصی‌ها از بین می‌رود.

نحوه دریافت مرخصی ساعتی چگونه است؟

یکی از انواع مرخصی استحقاقی مرخصی ساعتی است. این مرخصی برای انجام دادن کارهای روزانه و یا اداری افراد وضع شده است. این قانون به این‌گونه است که کارگر در طول روز می‌تواند ۲ تا ۶ ساعت مرخصی اخذ کند. توجه داشته باشید که مرخصی ساعتی بیش از ۸ ساعت یک روز محاسبه می‌شود. 

مرخصی پاس از شیر چیست؟

طبق ماده ۷۸ قانون کار، کارگاه‌ها و سازمان‌ها موظف هستند تا به مادران شیرده‌ای که در شرکت کار می‌کنند، پس از هر سه ساعت، نیم ساعت فرصت شیر دادن بدهند. مادر تا پایان دو سالگی کودک می‌تواند از این قانون استفاده کند. این فرصت جزو ساعات کار زنان محسوب می‌شود. کارفرما موظف است که با توجه به تعداد زنان شیرده‌ای که در یک سازمان وجود دارند یک فضا نیز برای کودکان ایجاد کند. 

نوشته مرتبط‌: شرایط دریافت مرخصی بدون حقوق در قانون کار

موافقت نکردن مدیر با مرخصی استحقاقی

طبق ماده ۷ هرگاه رییس اداره بنا به مصالح اداری با تقاضای‌ مرخصی مستخدم از حیث مدت یا موقع استفاده موافقت ‌نکند، اعطای آن را با توافق مستخدم به وقت دیگری که ازتاریخ مورد تقاضای اولیه وی بیش از شش ماه فاصله نداشته ‌باشد موکول می‌کند و در صورتی که مستخدم نتواند ضمن ‌مدت شش ماه مذکور از این مرخصی استفاده کند مرخصی‌ مزبور ذخیره خواهد شد.

چگونه مرخصی استحقاقی خود را اخذ کنیم؟

طبق ماده ۶ آیین‌نامه مرخصی، استفاده از مرخصی استحقاقی موکول به تقاضای کتبی‌ مستخدم و موافقت کتبی رئیس واحد مربوط و در غیاب او معاون وی است‌. هر کارمند موظف است در طول سال ‌مرخصی استحقاقی سالیانه خود را درخواست نماید و رییس ‌یا معاون واحد مربوط نیز موظفند ترتیبی اتخاذ نمایند تا امکان ‌استفاده کارمندان از مرخصی سالیانه «به میزان استحقاق» فراهم گردد و با درخواست ایشان در این زمینه با در نظر گرفتن ‌زمان مناسب‌، موافقت نمایند.

نوشته مرتبط: شرایط دریافت و استفاده از انواع مرخصی استعلاجی در قانون کار

 پرسش‌های پرتکرار در مورد مرخصی استحقاقی  

 مرخصی استحقاقی چند روز است؟

 در آیین‌نامه مرخصی ذکر شده است که هر کارگر به ۲.۵ روز مرخصی برای کارهای عادی طلب دارد. این رقم در طول سال معادل ۳۰ روز است.

 آیا روز کارگر(یازده اردیبهشت) برای کارگران تعطیل است؟

 کارگران علاوه بر تمام تعطیلات رسمی کشور، یک روز دیگر هم تعطیل‌ند و آن تعطیلی ۱۱ اردیبهشت، روز کارگر است که کارفرمایان نباید در این روز کارگران را به خدمت بگیرند یا وادار به کار کنند. ضمن آنکه حقوق و دستمزد و اضافه کار روز تعطیل کارگر باید محاسبه شود.

 آیا مبلغ مرخصی متوفی به ورثه داده می‌شود؟

 در صورت فوت کارگر مطالبات او به وارث قانونی کارگر پرداخت خواهد شد

 آیا در صورت است استعفای کارگر مطالبات مرخصی به او پرداخت می‌شود؟

 خیر، مطالبات بابت مرخصی‌های باقیمانده به کارگر تعلق نمی‌گیرد.

 مرخصی استحقاقی کارگران فصلی چگونه محاسبه می‌شود؟

 طبق ماده ۶۴ قانون کار، برای کار کمتر از یک سال، مرخصی مزبور به نسبت مدت کار انجام یافته محاسبه می‌شود.

 شرایط پست افراد در مرخصی استحقاقی چگونه است؟

 طبق ماده ۱۳ آیین‌نامه مرخصی، حفظ پست ثابت سازمانی مستخدمی که در حال ‌استفاده از مرخصی استحقاقی است الزامی می‌باشد و در این‌مدت رییس اداره وظایف او را به مستخدم یا مستخدمین دیگر محول می‌کند.

 آیا مرخصی استحقاقی قابل تمدید است؟

 بله، مستخدمی که در حال مرخصی استحقاقی است ‌می‌تواند تقاضا کند مرخصی او تمدید شود.