بخشی از موفقیت کسب و کار یک واحد تولیدی و یا فروش محصولات ارتباط نزدیکی با ابزارها و راه‌های ارتباطی دارد که برای معرفی آن به کار می‌گیرد. در واقع هر اندازه شما در ارائه محصولات و خدمات باکیفیت تلاش کنید تا نتوانید آن را به مخاطبان بشناسانید، در کسب و کار خود موفق نخواهید بود. در دنیای حقوقی کسب و کارها، این امر از طریق ثبت برند به دست می‌آید. به عبارت دیگر برند علاوه بر اینکه شما را به مخاطبان کسب و کارتان معرفی می‌کند، از خدمات و محصولات شما به صورت قانونی حمایت می‌نماید. تمایل اشخاص و الزام قانونی برای انتخاب یک اسم تجاری برای متمایز کردن شخصیت صنفی، و انتخاب یک یا چند علامت تجاری برای متمایز کردن کالاها و خدمات، روز به روز بیشتر می‌شود.
تفاوت‌های علائم تجاری و اسم تجاری چیست؟
کلمه‌ی برند را در طول روز بسیار می‌شنویم. بارها این پیشنهاد را شنیده‌ایم که از برند خاص خرید کنید، چون کیفیت بالایی دارد. در قوانین حقوقی ایران، کلمه‌ای تحت عنوان برند وجود ندارد. برند یک اصطلاح رایج بین اهل بازار و مردم است. در قوانین علامت و نام تجاری بیان شده است. مادۀ ۳۰ قانون، در خصوص «ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری» گفته است:
علامت، علامت تجاری عبارت است از:
الف –هر نشان قابل رؤیتی که بتواند کالاها یا خدمات اشخاص حقیقی یا حقوقی را از هم متمایز سازد.
ب – علامت جمعی یعنی هر نشان قابل رؤیتی که با عنوان علامت جمعی در اظهارنامه ثبت معرفی شود. این نشان باید مبدأ، خصوصیات یا خدمات اشخاص حقیقی و حقوقی صاحب علامت را متمایز سازد.
ج – نام تجارتی یعنی اسم یا عنوانی که معرف و مشخص کننده شخص حقیقی یا حقوقی باشد.
در عرف تجارت، بازاریابی و گاهی حتی در نوشته‌های حقوقی، نام تجاری و علامت تجاری به عنوان کلمات مترادف استفاده می‌شوند. اما از نظر حقوق با هم تفاوت دارند. حال تفاوت برند و علامت تجاری و نام تجاری را از نظر قانون بررسی می‌کنیم.
علامت تجاری چیست؟
- همان علامتی که می‌تواند متشکل از حروف، اعداد، اشکال با طرح‌ها و رنگ‌های گوناگون باشد.
- برندهایی که می‌شناسیم در سرتاسر دنیا همگی علامت تجاری شرکت‌ها و یا اشخاص تاجر هستند.
- پس علامت تجاری می‌تواند نامی متشکل از حروف یا حروف و اعداد که ممکن است به همراه تصویر باشند.
- در بسیاری از کشورها بو و رایحه نیز می‌تواند به عنوان علامت تجاری ثبت شوند.
- از طرفی علامت تجاری می‌تواند فارسی یا انگلیسی عربی یا هر زبانی باشد.
- مرجعی که علامت تجاری را در نزد آن به ثبت می‌رسانیم مرکز مالکیت معنوی است.
- از تفاوت اسم تجاری و علامت تجاری می‌توان همین مرجعی که آن‌ها را ثبت می‌کند نام برد.
- نام تجاری در اداره ثبت شرکت‌ها به ثبت می‌رسد و علامت تجاری در مرکز مالکیت معنوی.
- از تفاوت اسم تجاری و علامت تجاری می‌توان به این موضوع مهم اشاره کرد که اسم تجاری فقط اسم است. علامت تجاری اما می‌تواند مخلوطی باشد از نام و شکل و رنگ و تصویر……
اسم تجاری چیست و چه شرایطی دارد؟
- گرفتن نام تجاری در بیشتر کشورها اجباری است درحالی که لوگو اختیاری می‌باشد.
- صاحب تجارتخانه‌ای که شریک در تجارتخانه ندارد نمی‌تواند اسمی برای تجارتخانه انتخاب کند که نمایش دهنده وجود شریک باشد.
- اسم تجارتی ثبت شده را هیچ شخص دیگری در همان محل نمی‌تواند اسم تجارتی خود قرار بدهد. مگر اینکه اسم تجارتی ثبت شده با اسم خانوادگی او یکی باشد.
- اسم تجاری قابل انتقال است.
- در مواردی که ثبت اسم تجاری الزامی شده و در موعد مقرر ثبت به عمل نیاید اداره ثبت اقدام به ثبت می‌نماید.
- اسم تجاری هر نامی است که تاجر می‌تواند انتخاب نماید و تحت آن فعالیت بنماید.
- محلی که اسم تجاری در آن به ثبت می‌رسد مرجع ثبت شرکت‌ها می‌باشد.
علامت‌های غیرقابل ثبت در قانون کدام‌اند؟
قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری، شرایط ثبت علامت را بیان کرده است. ضمن اینکه ثبت برخی از علامت‌های تجاری را مجاز نمی‌داند. این موارد عبارتند از:
- نتواند کالاها یا خدمات یک موسسه را از کالاها و خدمات موسسه دیگر متمایز سازد
- خلاف موازین شرعی یا نظم عمومی یا اخلاق حسنه باشد
- مراکز تجاری یا عمومی را به ویژه در مورد مبدا جغرافیایی کالاها یا خدمات یا خصوصیات آن‌ها گمراه کند
- عین یا تقلید نشان نظامی، پرچم یا سایر نشان‌های مملکتی یا نام یا نام اختصاری یا حروف اول یک نام یا نشان رسمی متعلق به کشور، سازمان‌های بین‌الدولی یا سازمان‌هایی که تحت کنوانسیون‌های بین‌المللی تاسیس شده‌اند، بوده یا موارد مذکور یکی از اجزای آن علامت باشد، مگر آن که توسط مقام صلاحیت‌دار کشور مربوط یا سازمان ذی‌ربط اجازه استفاده از آن صادر شود
- عین یا به طرز گمراه کننده‌ای شبیه یا ترجمه یک علامت یا نام تجاری باشد که برای همان کالاها یا خدمات مشابه متعلق به موسسه دیگری در ایران معروف است
- عین یا شبیه آن قبلا برای خدمات غیرمشابه ثبت و معروف شده باشد، مشروط بر آن که عرفا میان استفاده از علامت و مالک علامت معروف ارتباط وجود داشته و ثبت آن به منافع مالک علامت قبلی لطمه وارد سازد.
- عین علامتی باشد که قبلا به نام مالک دیگری ثبت شده یا تاریخ تقاضای ثبت آن مقدم یا دارای حق تقدم برای همان کالا و خدمات یا برای کالا و خدماتی است که به لحاظ ارتباط و شباهت موجب فریب و گمراهی شود.
مدت اعتبار علامت تجاری و اسم تجاری چگونه است؟
به موجب ماده‌ی ۱۴ قانون ثبت علایم تجاری، مدت اعتبار علامت تجاری ده سال تعیین شده است. چنانچه صاحب علامت بخواهد به استفاده از علامت خویش ادامه دهد باید هر ده سال، آن را تمدید نماید. ضمناَ چنانچه علامت ثبت شده برای مدت ۳ سال از تاریخ ثبت بدون استفاده بماند هر شخص ذینفع می تواند ابطال آن را از دادگاه صالح درخواست نماید.
در مقابل؛ طبق ماده ۸ کنوانسیون پاریس و ماده ۴۷ قانون ثبت علایم مصوب ۱۳۸۶ «نام‌های تجاری بدون ثبت نیز در برابر عمل خلاف قانون اشخاص ثالث، حمایت می‌شوند.» و اسامی شرکت‌ها یا موسسات (اسامی تجاری) تا زمانی که شخص حقوقی منحل نشده و حتی سال‌ها پس از انحلال، اعتبار دارد.
تعریف برند تجاری چیست و آیا تفاوتی با علامت تجاری دارد؟
مجموعه‌ای از فعالیت‌های یک کسب و کار باعث شکل گیری یک برند می‌شود. بنابراین برند فقط یک اسم نیست. اغلب برند به عنوان مترادف علامت تجاری به کار می رود. در تجارت اصطلاح برند یک مفهومی وسیع تر از علامت تجاری است. علامت تجاری، تنها نشانی از سازمان یا شرکت است. در حالی که برند ماندگاری نام در ذهن و روح مشتری است. تفاوت برند با نام تجاری مثل فرق بین یک چهره جهانی با یک فردی عادی در جامعه است.
یکی از اصول مهم در هر کسب و کاری ایجاد حس اعتماد برای مشتریان است. اگر برند سازی به خوبی در میان مردم صورت گیرد، حس اعتماد و رضایت را به مشتریان القا می‌کند. برند هویت و ویژگی‌های خاص و فراتر از شرکت یا نام کالا دارد. اگر اعتبار نام تجاری خود را با یک برند خوب افزایش دهید، باعث بهتر شناخته شدن محصولات خود در بین مردم می‌شوید. در نتیجه میزان فروش کالا و خدمات افزایش پیدا می‌کند. اگر هم برند به درستی مدیریت شود، دارای ارزش و نفوذ بسیار بالایی است.
خدمات پس از فروش، وعده در مورد کیفیت محصول، بسته بندی، برخورد فروشنده، اپراتور مرکز تماس و تبلیغات، از جمله عوامل مهم در برندسازی هستند. عمده ی مشتریان، خرید از یک برند را به معنای کیفیت بالا، سپردن مسئولیت به تولیدکننده و همچنین نمادی برای ابراز شخصیت می‌دانند.