نحوه محاسبه عیدی کارگران مشمول قانون کار با عیدی کارکنان دولت متفاوت است. عیدی پرسنل دولت در انتهای هر سال با تصویب هیئت‌وزرا تعیین می‌گردد، ولی پاداش سالانه کارگران طبق قانون پرداخت پاداش و عیدی کارگران با فرمولی که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد محاسبه می‌شود. در حقیقت، همچون سال‌های قبل، عیدی ۹۹ کارگران برابر با دو برابر آخرین حقوق آنها است به شرطی که این مبلغ از سه برابر حداقل حقوق سال مربوطه بیشتر نشود. به این ترتیب، کارگری که یک سال کامل را در یک کارگاه کار کرده است، دستکم دو برابر حداقل حقوق (حقوق پایه) عیدی دریافت خواهد کرد. در این مقاله، نحوه محاسبه عیدی سال ۹۹ کارگران و پاداش آنها را طبق اعلام وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بررسی می‌کنیم.
قانون پرداخت پاداش و عیدی کارگران
قانون مربوط به تعیین عیدی و پاداش سالانه کارگران شاغل در کارگاه‌های مشمول قانون کار در سال ۱۳۷۰ در مجلس شورای اسلامی تصویب و به تأیید شورای نگهبان رسیده است. گفتنی است که آخرین لایه اصلاحی این قانون، مبنای محاسبه عیدی سال ۹۹ کارگران در ایران است.
ماده واحده: «کلیه کارگاه‌های مشمول قانون کار مکلف‌اند به هر یک از کارگران خود به نسبت یک سال کار معادل شصت روز آخرین مزد، به عنوان عیدی و پاداش بپردازند. مبلغ پرداختی از این بابت به هر یک از کارکنان نبایستی از معادل نود روز حداقل مزد روزانه قانونی تجاوز کند.»
تبصره ۱: «مبلغ پرداختی به کارکنانی که کمتر از یک سال در کارگاه کار کرده‌اند باید به ماخذ ۶۰ روز مزد و به نسبت ایام کارکرد در سال محاسبه گردد. مبلغ پرداختی از این بابت برای هر ماه نباید از یک دوازدهم سقف تعیین‌شده در فوق تجاوز نماید.»
تبصره ۲: «در کارگاه‌هایی که مطابق رویه جاری کارگاه بیش از مبالغ فوق پرداخت می‌نمایند. عرف کارگاه معتبر خواهد بود.»
تبصره ۳: «رسیدگی به اختلافات ناشی از اجرای این قانون در صلاحیت مراجع پیش‌بینی‌شده در فصل حل اختلاف قانون کار است.»
تبصره ۴: «این قانون از تاریخ تصویب، جایگزین لایحه قانونی تأمین منافع کارگران مشمول قانون سهیم کردن در منافع کارگاه‌های صنعتی و تولیدی مصوب ۱۳۴۱ و لغو قوانین سابق مصوب ۲۳/۴/۱۳۵۹ شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران می‌گردد.»
فرمول محاسبه عیدی سال ۹۹ کارگران
فرمول محاسبه عیدی برای کارگرانی است که یک سال در یک کارگاه به کار اشتغال داشته‌اند. کسانی که کمتر از یک سال به کار مشغول بوده‌اند، به ازای مدت زمان کار خود عیدی خواهند گرفت. فرمول محاسبه عیدی به این ترتیب است که مدت کارکرد در ماخذ عیدی ضرب می‌شود و بر عدد ۳۶۵ برای سال‌های غیرکبیسه و ۳۶۶ برای سال‌های کبیسه تقسیم می‌شود:
[۲ × کارکرد × (مزایا + حقوق پایه)] تقسیم بر ۳۶۵
جزئیات پاداش و عیدی کارگران در سال ۹۹
طبق قانون، همۀ سازمان‌ها و شرکت‌های مشمول قانون کار باید حداقل دو ماه حقوق پایه و حداکثر سه ماه حقوق پایه را به عنوان پاداش و عیدی به کارگران و نیروهای کار خود بدهند. بنابراین، حداقل عیدی کارگران شاغل در کارگاه‌های مشمول قانون کار دو برابر حداقل دستمزد آنها و حداکثر پاداش سالانه کارگران سه برابر حداقل دستمزد آنها خواهد بود، البته به شرطی که از مصوبه قانون کار بیشتر نشود.
با توجه به مصوبه شورای عالی کار، حداقل دستمزد کارگران در سال ۱۳۹۹ با افزایش ۲۶ درصدی به یک میلیون و ۹۱۱ هزار تومان رسید. در نتیجه، حداقل عیدی کارگران ۳ میلیون و ۸۲۰ هزار تومان و حداکثر عیدی آنها نیز ۵ میلیون و ۷۳۰ هزار تومان خواهد بود. همچنین باید توجه داشت که عیدی پرداختی به کارگران در انتهای سال ۹۹ نباید کمتر از ۳ میلیون و ۸۲۰ هزار تومان باشد.
گفتنی است که کلیه کارفرمایان مکلف‌اند به هر یک از کارگران خود به نسبت یک سال کار، معادل ۶۰ روز آخرین مزد آنها، به عنوان پاداش و عیدی بپردازند و مبلغ پرداختی از این بابت به هر یک از کارگران نباید از معادل ۹۰ روز حداقل مزد روزانه قانونی آنها تجاوز کند. پرداخت عیدی به کارگرانی که کمتر از یک سال در کارگاهی مشغول به کار بوده‌اند نیز الزامی است و مبلغ عیدی پرداختی به آنها باید به نسبت روزهایی که در آن محل مشغول به کار بودند محاسبه و پرداخت شود. نحوه محاسبه عیدی سال ۹۹ کارگران پاره‌وقت، کارمزدی و فصلی نیز به همین ترتیب است.
باید یادآوری کرد که پاداش و عیدی کارگران معمولاً در پایان سال پرداخت می‌شود، اما با توجه به شرایط اقتصادی ویژه امسال، از تمامی کارفرمایان درخواست می‌شود در صورت امکان این مبلغ را هر قدر زودتر که می‌توانند پرداخت نمایند تا این افراد بتوانند مایحتاج خود را در زمان مناسب تهیه کنند.
میزان پاداش و عیدی کارگران مشمول قانون کار چقدر است؟
به موجب ماده واحده قانون مربوط به تعیین پاداش و عیدی سالانه کارگران شاغل در کارگاه‌های مشمول قانون کار مصوب ۶/۱۲/۷۰ مجلس شورای اسلامی، کلیه کارفرمایان مکلف‌اند به هر یک از کارگران خود به نسبت یک سال کار معادل شصت روز آخرین مزد به عنوان عیدی و پاداش بپردازند. مبلغ پرداختی از این بابت به هر یک از کارگران نبایستی از معادل نود روز حداقل مزد روزانه قانونی تجاوز کند، ضمناً بر طبق تبصره یک ماده واحده مذکور مبلغ پرداختی به کارگرانی که کمتر از یک سال در کارگاه کار کرده‌اند باید به ماخذ شصت روز مزد و به نسبت ایام کارکرد در سال محاسبه گردد. مبلغ پرداختی از این بابت برای هر ماه نباید از یک‌دوازدهم سقف تعیین‌شده موضوع ماده واحده این قانون تجاوز نماید. در کارگاه‌هایی که مطابق رویه جاری کارگاه بیش از مبلغ فوق پرداخت می‌کنند برابر تبصره ۲ ماده واحده فوق عرف کارگاه معتبر است. گفتنی است که نحوه محاسبه عیدی سال ۹۹ کارگران نیز به همین ترتیب خواهد بود.
با توجه به قانون نحوه پرداخت عیدی به کارکنان دولت مصوب ۲۰/۱۰/۱۳۷۴ آیا حکم پرداخت دو ماه پاداش و عیدی کارگری برای کارگران مشمول قانون کار که در واحدهای دولتی شاغل هستند نیز اعمال می‌شود؟
قانون‌گذار با تصویب قانون نحوه پرداخت عیدی به کارکنان دولت مصوب ۲۰/۱۰/۱۳۷۴ اعتبار قانون تعیین پاداش و عیدی سالانه کارگران شاغل در کارگاه‌های مشمول قانون کار مصوب ۶/۱۲/۱۳۷۰ را لغو نکرده است، بنابراین حکم تعیین عیدی معادل شصت روز آخرین مزد مشمولین قانون کار کماکان به قوت خود باقی است. ضمناً کارگاه در قانون کار به اعتبار اشتغال کارگران در محل انجام کار تعریف می‌شود به این لحاظ دستگاه‌های دولتی را در صورت داشتن کارگران مشمول قانون کار نمی‌توان مستثنی از تعریف ماده ۴ این قانون دانست. نتیجه اینکه کلیه کارگران مشمول قانون کار اعم از اینکه در بخش خصوصی و یا دولتی شاغل باشند از دو ماه عیدی و پادشاه آخر سال موضوع ماده واحده قانون اسفند ۱۳۷۰ مصوب مجلس شورای اسلامی برخوردار خواهند بود.
چه اقلامی از پرداخت‌های کارگاه در محاسبه پاداش و عیدی کارگران منظور می‌گردد؟
آنچه مبنای محاسبه و پرداخت پاداش و عیدی پایان سال کارگران مشمول قانون کار قرار می‌گیرد مزد و فوق‌العاده‌هایی است که کارگر به مناسبت اشتغال در شغل مربوط دریافت می‌دارد. به عبارت دیگر، مزایایی که افراد به نوعی در ارتباط با شغل دریافت می‌کنند از اجزاء مزد محسوب می‌گردد. به این معنی، فوق‌العاده شغل، سختی کار و هر آنچه به تبع شغل به کارگر داده می‌شود جزء مزد منظور می‌شود و الزاماً باید در محاسبه پاداش و عیدی لحاظ گردد. بدیهی است صرفاً مزایای رفاهی و انگیزه‌ای از قبیل کمک عائله‌مندی و کمک‌هزینه‌های مسکن، خواروبار و بن و نیز پاداش افزایش تولید جزء مزد به حساب نیامده و در پرداخت عیدی و پاداش نیز لحاظ نخواهد شد.
پرداخت پاداش و عیدی آخر سال به کارگران فصلی چگونه است؟ نحوه محاسبه عیدی سال ۹۹ کارگران کارمزدی به چه ترتیب است؟
مبلغ پرداختی بابت پاداش و عیدی به کارگران کارگاه‌های فصلی مشمول قانون کار و همچنین کارگران سایر کارگاه‌های مشمول که کمتر از یک سال در کارگاه کار کرده‌اند باید بر ماخذ ۶۰ روز و به نسبت ایام کارکرد در سال محاسبه گردد. ضمناً مزد مورد عمل در محاسبه وجوه پاداش و عیدی پایان سال به کارگران کارمزدی عبارت از متوسط کارمزد دریافتی آنان بر حسب مدت ایام کارکرد در سال خواهد بود.
در یکی از واحدهای کارگری که کارفرما در پایان شش‌ماهه اول هر سال مبلغی از پاداش و عیدی آخر سال را به صورت علی‌الحساب به کارگران پرداخت می‌نموده است امسال اعلام داشته که به دلیل مشکلات مالی قادر به پرداخت علی‌الحساب پایان شش‌ماهه اول نیست تکلیف مراجع حل اختلاف چیست؟
در مقررات پاداش و عیدی مصوب سال ۱۳۷۰ مجلس شورای اسلامی قانون‌گذار قید زمانی آخر سال را برای پرداخت آن مقرر داشته است، ولی بعضاً واحدهای کارگری در پایان شش‌ماهه اول مبلغی را تحت عنوان علی‌الحساب پاداش و عیدی پرداخت می‌نمایند که در این رابطه چنانچه با بررسی و تحقیق ادعای کارفرما مبنی بر عدم امکان پرداخت علی‌الحساب پاداش و عیدی به دلیل مشکلات مالی احراز گردد، الزام واحد به پرداخت آن با مفاد قانون پاداش و عیدی انطباق پیدا نمی‌کند.
پاداش و عیدی کارگران پاره‌وقت چگونه محاسبه می‌شود؟
بر اساس ماده ۳۹ قانون کار، مزد و مزایای کارگرانی که به صورت نیمه‌وقت و یا کمتر از ساعات قانونی تعیین‌شده به کار اشتغال دارند به نسبت ساعات کار انجام‌یافته محاسبه و پرداخت می‌شود که پاداش و عیدی نیز از این قاعده کلی مستثنی نیست.
نحوه محاسبه عیدی سال ۹۹ کارگرانی که به صورت ساعتی کار می‌کنند بر چه مبنایی محاسبه می‌گردد؟
در مورد کارکنان ساعتی که حقوق ماهانه ثابت نداشته و دستمزد آنان در ماه متغیر است برای محاسبه پاداش و عیدی، میانگین حقوق ۳ ماه آخر خدمت آنان مبنای محاسبه قرار خواهد گرفت.
آیا در هنگام محاسبه پاداش و عیدی سالانه مدتی که کارگر در مرخصی استعلاجی بوده نیز جزء سوابق وی منظور می‌گردد؟
بر اساس ماده ۷۴ قانون کار، مدت مرخصی استعلاجی که به تایید سازمان تامین اجتماعی رسیده باشد جزء سوابق کار کارگران محسوب می‌شود، لذا ایام مذکور مشمول پرداخت پاداش و عیدی سالانه نیز خواهد بود.
آیا دولتی یا خصوص بودن کارگاه و نوع فعالیت آن در میزان پاداش و عیدی سالانه کارگران تاثیری دارد؟
با توجه به ماده واحده قانون مربوط به تعیین پاداش و عیدی سالانه کارگران شاغل در کارگاه‌های مشمول قانون کار مصوب مورخ ۶/۱۲/۷۰ مجلس شورای اسلامی، کلیه کارگران مشمول قانون کار صرف‌نظر از محل اشتغال و نوع کارگاه (دولتی، خصوصی، تعاونی، صنعتی، کشاورزی و خدماتی) به میزان مقرر در مصوبه فوق از پاداش و عیدی سالانه برخوردار خواهند بود.
پاداش و عیدی کارگران بر چه مبنایی محاسبه می‌شود؟
مبنای محاسبه پاداش و عیدی سالانه کارگران در کارگاه‌هایی که طرح طبقه‌بندی مشاغل دارند مزد گروه و پایه یا مزد مبنا و در واحدهای فاقد طرح طبقه‌بندی مزد ثابت یعنی مزد شغل و مزایای ثابت پرداختی به تبع شغل خواهد بود. نحوه محاسبه عیدی سال ۹۹ کارگران نیز بر همین اساس است.
پاداش و عیدی کارگرانی که در طول سال با کارفرما قطع رابطه می‌کنند به چه ترتیب محاسبه می‌شود؟
کارکنانی که در طول سال از خدمت مستعفی، اخراج، بازنشسته و یا به نحوی از انحاء رابطه آنان با کارگاه قطع می‌شود به نسبت مدت کارکرد محق به دریافت پاداش و عیدی سالانه خواهند بود. در نتیجه نحوه محاسبه عیدی سال ۹۹ کارگرانی که چنین شرایطی دارند طبق قانون خواهد بود.
جدا از پاداش و عیدی، که مطابق قانون مربوط در پایان هر سال به کارگران مشمول قانون کار پرداخت می‌گردد، چنانچه در طول سال به کارگرانی که خدمت برجسته یا فوق‌العاده انجام داده‌اند مبلغی به عنوان پاداش پرداخت گردد آیا این اقدام با مقررات مربوط به پاداش و عیدی مغایرت خواهد داشت؟
پاداش‌های موردی که در قبال انجام خدمات فوق‌العاده و برجسته و یا فعالیت با کیفیت و کمیت بیش از حد معمول از سوی کارفرما به کارگران مشمول قانون کار پرداخت می‌شود جدا از پاداش و عیدی سالانه موضوع قانون مربوط به تعیین پاداش و عیدی سالانه کارگران شاغل در کارگاه‌های مشمول قانون کار مصوب ۶/۱۲/۷۰ مجلس شورای اسلامی بوده و پرداخت آنها قانوناً ممنوعیتی نخواهد داشت.
در هنگام محاسبه و پرداخت پاداش و عیدی سالانه کارگر، آیا مبالغی که در طی سال به طور موردی به عنوان پاداش به وی پرداخت گردیده قابل تهاتر است؟
نظر به اینکه کلمه «سالانه» در قانون مربوط به تعیین پاداش و عیدی سالانه کارگران شاغل در کارگاه‌های مشمول قانون کار به مفهوم آن است که پرداخت پاداش و عیدی باید در آخر هر سال انجام گیرد، لذا پاداش‌های نقدی و غیرنقدی که در طول سال به طور موردی پرداخت می‌گردد هیچ‌گونه ارتباطی با پاداش آخر سال کارکنان ندارد.
آیا پرداخت پاداش و عیدی را که قانوناً می‌بایست در آخر سال صورت گیرد در مقاطع مختلف سال نیز می‌توان انجام داد؟
مستنبط از ماده واحده قانون مربوط به تعیین عیدی سالانه کارگران و تبصره یک آن، پرداخت پاداش و عیدی موضوع مصوبه یادشده تنها در پایان سال مورد پیدا کرده و هر گونه پرداخت از این بابت در طول سال می‌تواند صرفاً علی‌الحساب پاداش و عیدی آخر سال محسوب گردد.
آیا پرداخت پاداش و عیدی به میزان بیش از آنچه در قانون مصوب مجلس آمده است مجاز است؟
صراحت قسمت آخر بند ۲ لایحه قانونی تأمین منافع کارگران مصوب ۱۳۵۹ شورای انقلاب و ماده واحده قانون مربوط به تعیین پاداش و عیدی سالانه کارگران شاغل در کارگاه‌های مشمول قانون کار مصوب ۱۳۷۰ مجلس شورای اسلامی، پرداخت هر گونه وجهی از بابت پاداش و عیدی سالانه علاوه بر میزان‌های مقرر در قوانین یادشده را مجاز اعلام نمی‌دارد.
بر اساس مقررات قانون کار، آیا انعقاد قراردادهای پاداش افزایش تولید در واحدهای خدماتی نیز میسر است؟
واحدهای خدماتی بر اساس بند ۲ ضوابط و روش‌های اجرایی آیین‌نامه مصوب ۱۱/۸/۷۰ موضوع ماده ۴۷ قانون کار می‌توانند با توجه به مفاد بند یادشده تولید مبنای واحد خود را تعیین و بر اساس ضوابط مربوط مبادرت به انعقاد قرارداد پرداخت پاداش افزایش تولید نمایند.
در دستگاه‌های مشمول قانون استخدام کشوری، اگر مستخدمین خانواده خود را به کلاس‌های نهضت سوادآموزی بفرستند استحقاق دریافت پاداش خواهند داشت و آیا این مقررات در مورد کارگران مشمول قانون کار نیز قابل اجرا است؟
پرداخت پاداش مقرر در ماده ۴۱ قانون استخدام کشوری به مستخدمینی که خانواده خود را به کلاس‌های نهضت سوادآموزی بفرستند و کارنامه قبولی دریافت دارند در مورد مستخدمین مشمول قانون مذکور مجری بوده و در قانون کار و مقررات تبعی پرداخت چنین وجهی به کارگران مشمول این قانون پیش‌بینی نگردیده است.
پرسش‌های متداول در مورد عیدی سال ۹۹
حداقل عیدی کارگران در سال ۹۹ چقدر است؟
طبق قانون کار ایران، هیچ کارگری نباید کمتر از دو برابر حداقل حقوق (حقوق پایه) عیدی دریافت کند. در نتیجه، عیدی پرداختی به کارگران در پایان سال ۹۹ نباید کمتر از ۳ میلیون و ۸۲۰ هزار تومان باشد.
قانون عیدی کارگران چیست؟
قانون مربوط به تعیین پاداش و عیدی سالانه کارگران شاغل در کارگاه‌های مشمول قانون کار در سال ۱۳۷۰ در مجلس شورای اسلامی تصویب و به تایید شورای نگهبان رسیده است. گفتنی است که آخرین لایه اصلاحی این قانون، مبنای محاسبه عیدی سال ۹۹ کارگران در ایران است. متن کامل این قانون و تمام تبصره‌های آن را می‌توانید در همین مقاله بخوانید.
میزان عیدی کارگران در سال ۹۹ چقدر است؟
با توجه به نحوه محاسبه عیدی سال ۹۹ کارگران، حداقل عیدی کارگران ۳ میلیون و ۸۲۰ هزار تومان و حداکثر عیدی کارگران ۵ میلیون و ۷۳۰ هزار تومان است.
کارگران امسال چقدر عیدی میگیرند؟
طبق قانون پرداخت عیدی و پاداش کارگران، عیدی امسال آنها دستکم سی و هشت میلیون و دویست هزار ریال خواهد بود.