استاندارد حسابداری چیست؟
استانداردهای حسابداری، معیارهای رسمی‌ای هستند که از سوی قانون‌گذاران وضع میشوند، که همه‌ی شرکت‌ها را مستلزم می‌کند تا از این قوانین حسابداری پیروی کنند. به عبارت دیگر، استاندارد حسابداری، مجموعه‌ای از اصول و رویه‌های مشترکی است که اساس سیاست‌های مالی و شیوه‌های حسابداری و مقررات حاکم بر چگونگی انجام کار حسابداری را تعریف می‌کند. این نوع از استانداردها شفافیت گزارش مالی را در همه کشور‌ها بهبود می‌بخشد.
نبود استانداردهای حسابداری از شفاف‌سازی مالی شرکت‌ها و سازمانها جلوگیری می‌کند و در نتیجه باعث فساد میشود.
نوشته مرتبط: آشنایی با سند حسابداری و انواع آن
انواع استاندارد حسابداری
استانداردهای حسابداری را مانند هر چیز دیگری می‌توان از زوایای مختلف دسته‌بندی کرد. یکی از این روش‌های دسته‌بندی، بر اساس دامنه کاربرد است. بدین معنی که این استانداردها برای چه کسانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
استانداردهای حسابداری عمومی
به استانداردهایی گفته میشود که تقریبا برای همه کسب‌وکارها فارغ از نوع فعالیت آنها کاربرد دارد. یادگیری استانداردهای عمومی برای همه حسابدارها امری ضروری است.
استانداردهای حسابداری تخصصی
به استانداردهایی گفته می شود که برای نوع خاصی از فعالیت‌ها کاربرد دارد به عنوان مثال «استاندارد فعالیت های کشاورزی» که فقط برای شرکت‌ها و موسساتی که فعالیت کشاورزی انجام می‌دهند، استفاده میشود. یا «استاندارد صورتهای مالی تلفیقی و حسابداری سرمایه‌گذاری در واحدهای تجاری فرعی» که کاربرد آن برای شرکت‌های فعال در حوزه سرمایه گذاری و هلدینگ است.
استانداردهای حسابداری تایید شده در ایران
۱. ارائه صورتهای مالی (تجدیدنظر شده ۱۳۹۷)
این استاندارد، مبنای ارائه صورتهای مالی با مقاصد عمومی را مقرر می‌کند تا از قابل مقایسه بودن آن با صورتهای مالی دوره‌های قبل واحد تجاری و نیز با صورتهای مالی سایر واحدهای تجاری اطمینان حاصل شود. این استاندارد، الزامات کلی درباره ارائه‌ی صورتهای مالی، رهنمودهایی درباره ساختار و حداقل الزامات مربوط به محتوای آنها را تعیین می‌کند.
۲. صورت جریانهای نقدی (تجدیدنظر شده ۱۳۹۷)
اطلاعات مربوط به جریانهای نقدی واحد تجاری، در فراهم آوردن مبنایی برای ارزیابی توانایی واحد تجاری در ایجاد نقد و معادل‌های نقدی و نیاز‌های واحد تجاری در استفاده از جریانهای نقدی مزبور، برای استفادهکنندگان صورتهای مالی مفید است. اتخاذ تصمیمات اقتصادی توسط استفادهکنندگان، مستلزم ارزیابی توانایی واحد تجاری در ایجاد نقد و معادل‌های نقد و زمان‌بندی و اطمینان ایجاد آن است.
هدف این استاندارد، تدوین الزاماتی برای ارائه اطلاعات درباره تغییرات تاریخی نقد و معادل‌های نقد واحد تجاری از طریق جریانهای نقدی است که در آن جریانهای نقدی هر دوره بر حسب فعالیت‌های عملیاتی، سرمایه‌گذاری و تامین مالی طبقه‌بندی میشود.
۳. درآمد عملیاتی
حسابداری درآمد عملیاتی، عمدتا معطوف به تعیین زمان شناخت درآمد عملیاتی است. درآمد عملیاتی زمانی شناسایی میشود که شواهد کافی مبنی بر وقوع یک جریان آتی ورودی منافع اقتصادی وجود داشته باشد و این منافع را بتوان به صورت اتکاپذیر اندازه‌گیری کرد.
۴. ذخایر، بدهی‌های احتمالی و دارایی‌های احتمالی (تجدیدنظر شده ۱۳۸۴)
هدف این استاندارد اطمینان از بکارگیری معیارهای شناخت و مبانی اندازه‌گیری مناسب در مورد ذخایر، بدهی‌های احتمالی و دارایی‌های احتمالی و نیز افشای اطلاعات کافی در یادداشت‌های توضیحی برای درک بهتر ماهیت، زمان‌بندی و مبلغ آنها توسط استفاده کنندگان صورتهای مالی می‌باشد.
۵. رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه (تجدیدنظر شده ۱۳۸۴)
این استاندارد در راستای تعیین الزاماتی چون:
الف. مواردی که صورتهای مالی بابت رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه تعدیل میشود.
ب. افشای اطلاعات درباره رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه تا تاریخ تایید صورتهای مالی.
همچنین، طبق این استاندارد اگر رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه بیان‌گر نامناسب بودن بکارگیری فرض تداوم فعالیت باشد، واحد تجاری نباید صورتهای مالی خود را بر مبنای تداوم فعالیت تهیه کند.
نوشته مرتبط: انواع صورتهای مالی
۶. گزارش عملکرد مالی (حذف شده)
هدف این استاندارد ملزم کردن واحدهای تجاری به انعکاس مشخص و بارز برخی عناصر عملکرد مالی است تا به درک استفاده کنندگان صورتهای مالی از عملکرد مالی واحد تجاری طی یک دوره کمک کند و مبنایی جهت ارزیابی عملکرد مالی و جریانهای نقدی آتی برای آنها فراهم آورد.
۷. حسابداری مخارج تحقیق و توسعه (حذف شده)
استاندارد شماره ۷ با نام «حسابداری هزینه‌های تحقیق و توسعه» حذف و با استاندارد شماره ۱۷ به نام دارایی‌های نامشهود تلفیق شده است.
۸. حسابداری موجودی مواد و کالا
این استاندارد، نحوه ارزشیابی و انعکاس موجودی مواد و کالا در صورتهای مالی را تشریح می‌کند و موارد زیر را در بر نمی‌گیرد:
الف. کار در جریان پیشرفت پیمان‌های بلند
ب. ابزارهای مالی پیچیده
ج. موجودی محصولات جنگلی و معدنی در مواردی که این اقلام در صنایع مربوط به خالص ارزش فروش اندازه‌گیری میشود.
د. تولیدات کشاورزی در زمان برداشت و دارایی‌های زیستی غیرمولد مربوط به فعالیت کشاورزی.
۹. حسابداری پیمان‌های بلندمدت
هدف این استاندارد تجویز نحوه حسابداری درآمدها و هزینه‌های مرتبط با پیمان‌های بلندمدت در صورتهای مالی پیمانکار است. به دلیل ماهیت فعالیت موضوع پیمان‌های بلندمدت، تاریخ شروع پیمان و تاریخ تکمیل آن معمولا در دوره‌های مالی متفاوتی قرار می‌گیرد. بنابراین، مسئله اصلی در حسابداری پیمان‌های بلندمدت، تخصیص درآمدها و هزینه‌های پیمان به دوره‌هایی است که در آن دوره‌ها عملیات موضوع پیمان اجرا میشود.
۱۰. حسابداری کمک‌های بلاعوض دولت
این استاندارد باید برای حسابداری کمک‌های بلاعوض دولت و سایر اشکال کمک‌های دولتی بکار گرفته شود.
الزامات این استاندارد، همچنین می‌تواند به عنوان بهترین الگوی عمل حسابداری برای کمک‌های بلاعوض و سایر اشکال کمک دریافتی از منابع غیردولتی مورد استفاده قرار گیرد.
۱۱. دارایی‌های ثابت مشهود (تجدیدنظر شده ۱۳۸۶ و اصلاح شده بر اساس استانداردهای حسابداری جدید تا مهر ۱۳۹۸)
هدف این استاندارد، تجویز نحوه حسابداری دارایی‌های ثابت مشهود است تا استفاده کنندگان صورتهای مالی بتوانند اطلاعات مربوط به سرمایه‌گذاری واحد تجاری در این دارایی‌ها و تغییرات آن را تشخیص دهند. موضوع اصلی در حسابداری دارایی‌های ثابت مشهود عبارت از شناخت دارایی، تعیین مبلغ دفتری آن و شناخت هزینه استهلاک و زیان کاهش ارزش دارایی است.
۱۲. افشای اطلاعات اشخاص وابسته (تجدیدنظر شده ۱۳۸۶)
هدف از این استاندارد، تعیین الزامات افشا در صورتهای مالی واحد تجاری برای جلب نظر استفاده کنندگان به این امر است که وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف پذیری مالی واحد تجاری ممکن است تحت تاثیر اشخاص وابسته و معاملات و مانده حساب‌های بین‌شان قرار گرفته باشد.
۱۳. حسابداری مخارج تامین مالی
هدف این استاندارد، تجویز نحوه عمل حسابداری مخارج تامین مالی است. بر اساس این استاندارد، مخارج تامین مالی عموما بلافاصله به عنوان هزینه دور شناسایی میشود، به استثنای مواردی که این مخارج به حسابداری واجد شرایط منظور می‌گردد.
۱۴. نحوه ارائه دارایی‌های جاری و بدهی‌های جاری
از جمله اطلاعاتی که می‌تواند در تحلیل وضعیت مالی واحد تجاری برای استفاده کنندگان صورتهای مالی مفید واقع شود، ارائه جداگانه دارایی‌های جاری و بدهی‌های جاری در ترازنامه است. معمولا بر مازاد دارایی‌های جاری و بدهی‌های جاری، خالص دارایی‌های جاری یا سرمایه در گردش و به مازاد بدهی‌های جاری بر دارایی‌های جاری، خالص بدهی‌های جاری گفته میشود.
۱۵. حسابداری سرمایه‌گذاری‌ها (اصلاح شده بر اساس استانداردهای حسابداری جدید تا مهر ۱۳۹۸)
حسابداری سرمایه‌گذاری در کلیه واحدهای تجاری باید طبق الزامات این استاندارد انجام شود. این استاندارد نحوه حسابداری سرمایه‌گذاری در واحدهای تجاری فرعی و وابسته در صورتهای مالی تلفیقی را تعیین نمی‌کند، لیکن در خصوص نحوه حسابداری سرمایه‌گذاری‌های پیش‌گفته در صورتهای مالی واحد تجاری اصلی کاربرد دارد مگر در مواردی که در استانداردهای حسابداری مربوط به سرمایه‌گذاری در واحدهای تجاری فرعی و وابسته نحوه عمل دیگری تجویز شده باشد.
۱۶. آثار تغییر در نرخ ارز (تجدیدنظر شده ۱۳۹۱ و اصلاح شده ۱۳۹۲)
یک واحد تجاری ممکن است معاملاتی به ارز انجام دهد یا دارای عملیاتی خارج باشد.
علاوه بر این، یک واحد تجاری ممکن است صورتهای مالی خود را به ارز ارائه کند.
هدف این استاندارد، تجویز چگونگی انعکاس معاملات ارزی و عملیات خارجی در صورتهای مالی یک واحد تجاری و همچنین نحوه تسعیر صورتهای مالی به واحد پول گزارشگری است.
موضوعات اصلی این استاندارد آن است که از چه نرخی برای تسعیر استفاده شود و آثار تغییر در نرخ ارز، چگونه در صورتهای مالی گزارش شود.
۱۷. دارایی‌های نامشهود (تجدیدنظر شده ۱۳۸۶ و اصلاح شده بر اساس استانداردهای حسابداری جدید تا مهر ۱۳۹۸)
هدف این استاندارد، تجویز نحوه حسابداری دارایی‌های نامشهود است. موضوعات اصلی در حسابداری‌های نامشهود عبارت از معیارها و زمان شناخت دارایی، تعیین مبلغ دفتری (شامل هزینه استهلاک) و موارد افشا است.
۱۸. صورتهای مالی جداگانه (تجدیدنظر شده ۱۳۹۸)
هدف این استاندارد، تجویز الزامات حسابداری و افشا در ارتباط با سرمایه‌گذاری، در واحدهای تجاری فرعی، مشارکت‌های خاص و واحدهای تجاری وابسته، هنگام تهیه صورتهای مالی جداگانه توسط واحدهای تجاری است.
۱۹. ترکیب‌های تجاری (تجدیدنظر شده ۱۳۸۴)
هدف این استاندارد، تعیین الزامات مربوط به گزارشگری مالی ترکیب‌های تجاری است.
طبق این استاندارد کلیه ترکیب‌های تجاری باید با استفاده از روش خرید به حساب گرفته شود. بنابراین واحد تحصیل کننده، دارایی‌های و بدهی‌های قابل تشخیص واحد تحصیل شده را به ارزش منصفانه آنها در تاریخ تحصیل شناسایی می‌کند. افزون بر این سرقفلی نیز شناسایی و مستهلک می‌گردد و درمورد آن آزمون کاهش ارزش نیز صورت می‌گیرد.
۲۰. سرمایه‌گذاری در واحدهای تجاری وابسته و مشارکت‌های خاص (تجدیدنظر شده ۱۳۹۸)
هدف این استاندارد، تجویز نحوه حسابداری سرمایه‌گذاری در واحدهای تجاری وابسته و تعیین الزامات بکارگیری روش ارزش ویژه در حسابداری در واحدهای تجاری وابسته و مشارکت‌های خاص است.
۲۱. حسابداری اجاره‌ها (اصلاح شده بر اساس استانداردهای حسابداری جدید تا مهر۱۳۸۹)
هدف این استاندارد، تجویز رویه‌های حسابداری و افشای مناسب برای اجاره‌های سرمایه‌ای و عملیاتی توسط اجاره دهنده و اجاره کننده است.
این استاندارد برای مواردی کاربرد دارد که حق استفاده از دارایی را انتقال می‌دهد، حتی اگر بخش عمده‌ای از خدمات تعمیر و نگهداری توسط اجاره دهنده ارائه شود.
نوشته مرتبط: حسابداری تعهدی چیست؟
۲۲. گزارشگری مالی میان‌دوره‌ای (اصلاح شده بر اساس استانداردهای حسابداری جدید تا مهر ۱۳۸۹)
هدف این استاندارد تعیین حداقل محتوای گزارش مالی میان دوره‌ای و تعیین اصول شناخت و اندازه‌گیری قابل اعمال در تهیه صورتهای مالی کامل یا فشرده میان دوره‌ای است. گزارش مالی میان دوره‌ای به موقع و قابل اتکا، اطلاعات مفیدی در رابطه با توان کسب سود و ایجاد جریانهای نقدی، شرایط مالی و نقدینگی واحد تجاری برای سرمایه‌گذاران، اعتبار دهندگان و سایر استفاده کنندگان فراهم می‌آورد.
۲۳. حسابداری مشارکت‌های خاص (اصلاح شده بر اساس استانداردهای حسابداری جدید تا مهر ۱۳۸۹)
این استاندارد باید برای حسابداری مشارکت‌های خاص شامل نحوه ارائه دارایی‌ها، بدهی‌ها، درآمدها و هزینه‌های مشارکت خاص در صورتهای مالی هر یک از شرکای خاص و سرمایه‌گذاران، صرف‌نظر از نوع مشارکت خاص به کار رود.
۲۴. گزارشگری مالی واحدهای تجاری در مرحله قبل از بهره‌برداری
هدف این استاندارد، تشخیص واحدهای تجاری در مرحله قبل از بهره‌برداری و تجویز گزارشگری مالی پاره‌ای اطلاعات خاص درباره آنها در مرحله قبل از بهره‌برداری است.
توضیح این که معیارهای شناخت و اندازه‌گیری معاملات و سایر رویدادهای مالی و نیز بخش عمده گزارشگری مالی واحدهای تجاری در مرحله قبل از بهره‌برداری و واحدهای تجاری در حال بهره‌برداری مشابه است.
۲۵. گزارشگری برحسب قسمت‌های مختلف
هدف این استاندارد، تجویز مبانی گزارشگری مالی بر حسب قسمت‌های مختلف یک واحد تجاری است. این اطلاعات درمورد انواع مختلف محصولات و خدمات ارائه شده و نیز مناطق جغرافیایی مختلف عملیات واحد تجاری است که به استفاده کنندگان صورتهای مالی در موارد زیر کمک می‌کند.
الف. در بهتر عملکرد گذشته واحد تجاری
ب. ارزیابی بهتر مخاطرات و بازده‌های واحد تجاری
ج. قضاوت‌های آگاهانه‌تر در مورد کل واحد تجاری
۲۶. فعالیت‌های کشاورزی
این استاندارد در مورد تولید کشاورزی، یعنی محصول برداشته شده از دارایی‌های زیستی واحد تجاری، تنها در زمان برداشت، کاربرد دارد. بعد از زمان برداشت، تولیدات کشاورزی تابع الزامات استاندارد شماره ۸ خواهد بود. بنابراین، این استاندارد به فرآوری محصولات کشاورزی بعد از زمان برداشت مربوط نمی‌شود.
۲۷. طرح‌های مزایای بازنشستگی
کلیه صندوق‌هایی که متولی اجرای طرح‌های مزایای بازنشستگی می‌باشند، از جمله سازمان تامین اجتماعی، صندوق بازنشستگی کشوری و صندوق‌های شرکت ها و سازمانها مشمول این استاندارد هستند.
۲۸. فعالیت‌های بیمه عمومی
هدف این استاندارد تجویز روش‌های حسابداری برای حق بیمه، خسارت و مخارج تحصیل بیمه‌های عمومی مستقیم و اتکایی همچنین افشای اطلاعات این نوع فعالیت‌ها در صورتهای مالی شرکت‌ها و موسسات بیمه است. الزمات سایر استانداردهای حسابداری در صورتی برای فعالیت‌های بیمه عمومی کاربرد دارد که توسط این استاندارد جایگزین نشده باشد.
۲۹. فعالیت‌های ساخت املاک (اصلاح‌شده بر اساس استانداردهای حسابداری جدید تا مهر ۱۳۸۹)
هدف این استاندارد تجویز روش‌های حسابداری درآمد و مخارج مرتبط با فعالیت‌های ساخت املاک است. موضوع اصلی این استاندارد، شناخت و تخصیص درآمدها و مخارج فعالیت‌های ساخت املاک در دوره‌های مالی انجام این فعالیت‌هاست.
۳۰. سود هر سهم
هدف این استاندارد تجویز ضوابط تعیین و ارائه سود هر سهم، به منظور بهبود قابلیت مقایسه عملکرد واحدهای تجاری مختلف در دوره‌های گزارشگری مختلف است. اگرچه به دلیل کاربرد رویه‌های حسابداری متفاوت در تعیین سود، اطلاعات مربوط به سود هر سهم محدودیت‌هایی دارد، با این حال ثبات رویه در تعیین مخرج کسر در محاسبات مربوط به سود هر سهم، گزارشگری مالی را بهبود می‌بخشد. لذا، تاکید اصلی این استاندارد بر مخرج کسر در محاسبه سود هر سهم است.
۳۱. دارایی‌های غیرجاری نگهداری شده برای فروش و عملیات متوقف شده
هدف این استاندارد، تجویز نحوه حسابداری دارایی‌های نگهداری شده برای فروش و نحوه ارائه و افشای عملیات متوقف شده است. به طور خاص، این استاندارد موارد زیر را الزامی نموده است:
الف. دارایی‌های که معیارهای طبقه بندی به عنوان «نگهداری شده برای فروش» را احراز میکنند در ترازنامه ارائه میشود.
ب. دارایی‌های که معیارهای طبقه‌بندی به عنوان «نگهداری شده برای فروش» را احراز میکنند در ترازنامه، و نتایج عملیات متوقف شده در صورت سود و زیان، به طور جداگانه ارائه میشوند.
۳۲. کاهش ارزش دارایی‌ها
هدف این استاندارد تجویز رویه‌هایی است که واحد تجاری با بکارگیری آنها اطمینان می‌یابد دارایی‌ها بیش از مبلغ بازیافتنی منعکس نمی‌شود. یک دارایی، در صورت کاهش ارزش دارد که مبلغ بازیافتنی ناشی از فروش یا استفاده از دارایی، از مبلغ دفتری آن کمتر باشد. طبق این استاندارد، واحد تجاری باید زیان کاهش ارزش را شناسایی کند.
۳۳. مزایای بازنشستگی کارکنان
هدف این استاندارد تجویز نحوه گزارشگری مالی و افشای مزایای بازنشستگی کارکنان در واحدهای تجاری است.
۳۴. رویه‌های حسابداری، تغییر در برآوردهای حسابداری و اشتباهات
هدف این استاندارد، تجویز معیارهای انتخاب و تغییر رویه‌های حسابداری، و نیز نحوه عمل حسابداری و افشای تغییر در رویه‌های حسابداری، تغییر در برآوردهای حسابداری و اصلاح اشتباهات است. هدف این استاندارد، بهبود مربوط بودن و قابلیت مقایسه صورتهای مالی واحد تجاری، و قابلیت اتکای صورتهای مالی در طول زمان و با صورتهای مالی سایر واحدهای تجاری است.
۳۵. مالیات بر درآمد
هدف این استاندارد، تجویز نحوه حسابداری مالیات بر درآمد می‌باشد. موضوع اصلی در حسابداری مالیات بر درآمد چگونگی به حساب گرفتن آثار مالیاتی جاری و آتی موارد زیر است:
الف. بازیافت «تسویه» آتی مبلغ دفتری دارایی‌ها «بدهی‌ها» که در صورت وضعیت مالی واحد تجاری شناسایی میشود.
ب. معاملات و سایر رویدادهای دوره جاری که در صورتهای مالی واحد تجاری شناسایی میشوند.
۳۶. ابزارهای مالی؛ ارائه
هدف این استاندارد، تعیین اصول ارائه ابزارهای مالی به عنوان بدهی یا حقوق مالکانه و تهاتر دارایی‌ها مالی و بدهی‌های مالی است. این استاندارد برای طبقه‌بندی ابزارهای مالی از دیدگاه ناشر به دارایی‌های مالی، بدهی‌های مالی و ابزارهای مالکانه، طبقه‌بندی درآمد مالی و هزینه‌ی مالی، سود تقسیمی، زیان‌ها و سود‌های مربوط، و شرایط تهاتر یا عدم تهاتر دارایی‌های مالی و بدهی‌های مالی کاربرد دارد.
۳۷. ابزارهای مالی؛ افشا
هدف این استاندارد، الزام واحدهای تجاری به افشای اطلاعاتی در صورتهای مالی است تا استفاده کنندگان بتوانند موارد زیر را ارزیابی کنند:
الف. اهمیت ابزارهای مالی برای وضعیت مالی واحد تجاری
ب. ماهیت و میزان ریسک‌های ناشی از ابزارهای مالی، که واحد تجاری طی دوره و در پایان دوره گزارشگری در معرض آنها قرار دارد و نحوه مدیریت این ریسک‌ها توسط واحد تجاری.
۳۸. ترکیب‌های تجاری (مصوب ۱۳۹۸)
هدف این استاندارد، بهبود مربوط بودن، قابلیت اتکا و قابلیت مقایسه اطلاعاتی است که واحد گزارشگر، در صورتهای مالی خود درباره ترکیب تجاری و آثار آن ارائه می‌کند. این استاندارد در خصوص موارد زیر، اصول و الزاماتی را برای واحد تحصیل کننده تعیین می‌کند:
الف. نحوه شناخت و اندازه‌گیری دارایی‌های قابل تشخیص تحصیل شده، بدهی‌های تقبل شده و منافع فاقد حق کنترل در واحد تحصیل شده در صورتهای مالی آن.
ب. شناخت و اندازه‌گیری سرقفلی تحصیل شده در ترکیب تجاری یا سود حاصل از خرید زیر قیمت.
پ. تعیین اطلاعاتی که باید افشا شود تا استفاده کنندگان صورتهای مالی را قادر به ارزیابی ماهیت و آثار مالی ترکیب تجاری کند.
۳۹. صورتهای مالی تلفیقی (مصوب ۱۳۹۸)
هدف این استاندارد، تعیین اصول ارائه و تهیه صورتهای مالی تلفیقی در زمانی است که واحد تجاری، یک یا چند واحد تجاری دیگر را کنترل می‌کند.
۴۰. مشارکت‌ها (مصوب ۱۳۹۸)
هدف این استاندارد، تعیین اصول گزارشگری مالی برای واحدهای تجاری است که در توافق‌های تحت کنترل مشترک منافعی دارند.
این استاندارد کنترل مشترک را تعریف می‌کند و هر واحد تجاری را طرف یک مشارکت است ملزم می‌نماید با ارزیابی حقوق و تعهدات خود، نوع مشارکت را تعیین کند و حسابداری حقوق و تعهدات خود را با توجه به نوع مشارکت انجام دهد.
۴۱. افشای منافع در واحدهای تجاری دیگر (مصوب ۱۳۹۸)
هدف این استاندارد، الزام واحد تجاری به افشای اطلاعاتی است که استفاده کنندگان صورتهای مالی را قادر به ارزیابی موارد زیر می‌کند:
الف. ماهیت منافع آن در واحدهای تجاری دیگر و ریسک‌های مرتبط با آن منافع.
ب. آثار آن منافع بر وضعیت مالی، عملکرد مالی و جریانهای نقدی واحد تجاری.
۴۲. اندازه‌گیری ارزش منصفانه
این استاندارد:
الف. ارزش منصفانه را تعریف می‌کند
ب. چارچوب اندازه‌گیری ارزش منصفانه را در یک استاندارد واحد، مقرر می‌کند
پ. افشا درباره اندازه‌گیری ارزش منصفانه را الزامی می‌کند.
۲. ارزش منصفانه، اندازه‌گیری مبتنی بر بازار است و اندازه‌گیری مختص واحد تجاری نیست. در مورد برخی دارایی‌ها و بدهی‌ها، ممکن است معاملات قابل مشاهده بازار یا اطلاعات قابل مشاهده بازار در دسترس باشد. اما در مورد سایر دارایی‌ها و بدهی‌ها، ممکن است معاملات قابل مشاهده بازار و اطلاعات قابل مشاهده بازار در دسترس نباشد. به هر حال، هدف از اندازه‌گیری ارزش منصفانه در هر دو مورد یکسان است و آن هدف برآورد قیمتی است که بر اساس آن معامله‌ای نظام‌مند برای فروش دارایی یا انتقال بدهی بین فعالان بازار در تاریخ اندازه‌گیری در شرایط جاری بازار انجام میشود «یعنی قیمت خروجی در تاریخ اندازه‌گیری از دیدگاه یک فعال بازار دارنده دارایی یا متعهد بدهی».
۳. هنگامی که قیمتی برای یک دارایی یا بدهی همانند، قابل مشاهده نباشد، واحد تجاری ارزش منصفانه را با تکنیک دیگر ارزشیابی که استفاده از داده‌های ورودی قابل مشاهده مربوط را حداکثر و استفاده از داده‌های ورودی غیرقابل مشاهده را حداقل می‌سازد، اندازه‌گیری می‌کند. از آنجا که ارزش منصفانه، اندازه‌گیری مبتنی بر بازار است، این ارزش با استفاده از مفروضاتی، از جمله مفروضات درباره ریسک، اندازه‌گیری میشود که فعالان بازار در قیمت‌گذاری دارایی یا بدهی مورد نظر استفاده میکنند. در نتیجه، قصد واحد تجاری برای نگهداری دارایی یا تسویه بدهی یا ایفای آن به طریقی دیگر، بر اندازه‌گیری ارزش منصفانه تأثیر ندارد.
۴. در تعریف ارزش منصفانه، بر دارایی‌ها و بدهی‌ها تأکید میشود، زیرا آنها موضوع اصلی اندازه‌گیری در حسابداری هستند. این استاندارد، همچنین باید برای ابزارهای مالکانه خود واحد تجاری که به ارزش منصفانه اندازه‌گیری میشود، بکار گرفته شود.
پرسش‌های پرتکرار در مورد استانداردهای حسابداری تایید شده در ایران
استانداردهای حسابداری به چند دسته تقسیم میشوند؟
به دو دسته استانداردهای حسابداری عمومی و استانداردهای حسابداری تخصصی
دامنه کاربرد استاندارد حسابداری چیست؟
دامنه کاربرد استانداردهای حسابداری، صورتهای مالی با مقاصد عمومی است که به منظور ارائه اطلاعات مفید در مورد وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطافپذیری مالی واحد تجاری جهت تصمیمگیری استفادهکنندگان تهیه میشود.
آیا واحدهای تجاری خارج از کشور که مالکیت آنها متعلق به واحدهای تجاری ایرانی است ملزم به رعایت استانداردهای تایید شده در ایران هستند؟
در صورتیکه در تهیه و ارائه صورتهای مالی خود تابع مقررات و استانداردهای حسابداری محلی باشند، ملزم به رعایت الزامات استانداردهای حسابداری ایران نیستند. با این حال در مواردی که واحد تجاری، واحد فرعی یک واحد سرمایهگذار ایرانی باشد، تهیه صورتهای مالی واحد فرعی براساس استانداردهای حسابداری ایران نیز جهت استفاده در تهیه صورتهای مالی تلفیقی ضروری است.
استانداردهای حسابداری ایران توسط چه سازمانی تصویب میشود؟
کمیته تدوین استانداردها، که زیر نظر سازمان حسابرسی است وظیفه وضع کردن استانداردهای حسابرسی را بر عهده دارد.