با گسترش ویروس کرونا و اعمال قرنطینه‌ها، هرگونه بیرون رفتن از خانه برای مردم خطرناک شد. در نتیجه، ادارات تعطیل و کسب‌وکارها به صورت معلق درآمد. اما آیا می‌شد چرخ اقتصاد مملکت را تعطیل کرد؟ پس باید چه می‌کردند؟ برای حل این مشکل گزینه دورکاری مطرح شد. یکی از روش‌ها و شیوه‌های کارکردن که شاید سال‌ها در دید عوام مردم کار واقعی تلقی نمی‌شد. با فراهم کردن دورکاری برای شرکت‌ها، این روش در زمانی کوتاه تبدیل به عاملی در جهت جلوگیری از سکون اقتصاد دنیا تبدیل شد و حتی تا حدودی جهان را از رکودِ بسیار فجیعی که می‌توانست ناشی از کرونا باشد، نجات داد.
در ادامه مطلب قصد داریم تا پرده‌‌ای از ابهامات، راجع به دورکاری یا آنطور که در زبان انگلیسی گفته می‌شود، Telecommuting یا Remote Work یا Teleworking یا Work from Home، را به کنار بزنیم و شما را با این روش از کار کردن بیشتر آشنا کنیم.
دورکاری چیست؟
دورکاری یکی از سبک‌ها و روش‌های کارکردن است. قدمت این روش شاید به چند دهه اخیر بازگردد. اما امروزه با پیشرفت ارتباطات، این روش از کار کردن قوّت بیشتری گرفته است، به گونه‌ای که اهمیت و محبوبیت بسیار زیادی بین شرکت‌ها پیدا کرده است.
در این روش از کار کردن، افراد از نظر زمان و مکان انجام کار دارای انعطاف و اختیار هستند، آن‌ها می‌توانند پاره وقت یا تمام وقت، در اداره یا خانه و در تعطیلات یا روز‌های کاری هفته مشغول به کار شوند. و همچنین سازمان‌ها از هزینه‌های اجاره دفتر و امثالهم فارغ هستند.
نیاز اصلی دورکاری، اینترنت و دسترسی به شبکه جهانی است و بدون روش‌های ارتباطی نوین، دورکاری کردن عمل ممکنی نیست.
مهارت‌های دورکاری
همان‌گونه که ذکر شده، نیاز اصلی برای دورکاری اینترنت و دسترسی به شبکه جهانی است. اما صرفا دسترسی به اینترنت و شبکه جهانی برای دورکاری شرط کافی نیست. داشتن مهارت‌های مثل توانایی تولید محتوا، کار با فتوشاپ و انواع اقسام این موارد، مهارت‌های شما به عنوان یک فردی که می‌تواند دورکاری کند را تشکیل می‌دهد. انعطاف پذیر بودن، یادگیری سریع و مهارت برخورد با چالش‌های پیش رو، مهارت‌های شما را به عنوان یک فردی که دورکاری می‌کند، شکل می‌دهد و باعث پیشرفت شما در کارتان می‌شود.
انواع دورکاری
روش دورکاری مجموعه وسیعی از کارها را در خود جمع می‌کند و حتی می‌تواند طیف گسترده از کارهایی که امروزه به صورت حضوری انجام می‌شوند را در بر بگیرد. دورکاری‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند:
۱. آزادکاری یا فریلنسرینگ
۲. دورکاری برای شرکت‌های مختلف با حقوق معین
دورکاری به چه روش‌های انجام می‌شود؟
- دورکاری کامل
- فردی که برای انجام دادن کار نیازی به ترک کردن خانه‌اش ندارد و در خانه کارهای خود را انجام می‌دهد.
- دورکاری پاره وقت
- فردی که به صورت پاره وقت دورکاری می‌کند. افراد در این شرایط، معمولا یک شغل حضوری و دائمی دارند و در اوقات بیکاری، مشغول به دورکاری برای دیگر شرکت‌ها می‌شوند.
- دورکاری سیار
- این دسته از افراد، در مواقعی نیاز دارند تا به دفاتر مربوطه جهت به انجام رساندن پروژ‌ها،رفتن جلسات کاری، بازرس پرونده‌ها و غیره رجوع کنند. به روش کاری این دسته از افراد دورکاری سیار اطلاق می‌شود.
مزایا و معایب دورکاری
مزایای دورکاری برای فرد چیست؟
- تعادل بهتر میان کار و زندگی
- کسی که دورکاری می‌کند، مدیریت کارهایش به دست خود است، از این جهت می‌تواند زمانی در روز را به خودش اختصاص دهد و از آن زمان در جهت وقت گذراندن با خانواده، ورزش کردن و غیره استفاده کند.
- افزایش انعطاف پذیری در کار
- از مزایای دورکاری این است که شما می توانید در هر زمان و مکانی، کارهای خود را پیش برده و تحویل دهید.
- عدم تردد
- تردد در بعضی از شهر‌ها می‌تواند بسیار طاقت‌فرسا باشد، اما یک فردی که دورکاری می‌کند از جهت هرگونه تردد کردن به محل کار خود آسوده است و با لپ‌تاپ یا رایانه شخصی‌اش می‌تواند پروژهای خود را تحویل دهد.
- کاهش هزینه‌ها
- فردی که دورکاری می‌کند از هرگونه هزینه رفت‌وآمد، هزینه خورد و خوراک در محل کار و غیره آسوده است چرا که در خانه خود می‌تواند تمام این موارد را فراهم کند. از این جهت دورکاری موجب پس‌انداز بیشتر پول می‌شود.
معایب دورکاری فرد چیست؟
- وابستگی به فناوری
- همانطور که می‌دانید دورکاری در بستر اینترنت و ارتباطات شکل گرفته است. به همین دلیل وابستگی شما را به اینترنت، فناوری و دنیای ارتباطات بیشتر می‌کند. شما باید بتوانید زمانی در روز را به دوری از اینترنت اختصاص دهید و برای خودتان وقت بگذارید.
- کاهش ارتباطات اجتماعی
- دور کاری و نبودن در فضایی که همکاران در آن حضور دارند باعث دوری شما از اجتماع و گوشه‌گیری اجتماعی شما می‌شود.
- بی‌نظمی
- به دلیل نداشتن زمانی معیین برای انجام کارها، گاهی اوقات افرادی برای افراد دورکار موجب بی‌نظمی می‌شود و نمی‌توانند نظم مناسبی برای کارهای خود ایجاد کنند.
مزایای دورکاری برای سازمان‌ها چیست؟
- دسترسی به افراد مستعد
- از مزایای دورکاری برای سازمان‌ها دسترسی داشتن به افرادی توانایی است که دور و بر شرکت زندگی نمی‌کنند و دور از دسترس فیزیکی هستند، اما با دورکاری می‌توانند کارها و پروژه‌های خوبی به ما ارسال کنند.
- گسترده تر شدن دسترسی جهانی
- شرکت‌ها و سازمان‌هایی که محوریت آن‌ها با دورکاری است می‌توانند به راحتی کارها و پروژه‌های بهتر و پر سودتری را اخذ کنند. به این دلیل که در این نوع از شرکت‌ها جبر مکانی حاکم نیست و می‌توانند با همه جای دنیا همکاری کنند.
- کاهش هزینه‌ها
- از دیگر مزایای دورکاری برای سازمان‌ها، کاهش هزینه‌های احداث دفتر و استهلاک‌های آن است. به همین دلیل سازمان‌هایی که محوریت آن‌ها با دورکاری است از این دست هزینه‌ها فارغ هستند.
معایب دورکاری برای سازمان‌ها چیست؟
- کاهش نظارت
- کاهش نظارت برای سازمان‌هایی رخ می‌دهد که بستر لازم برای دورکاری را فراهم نکرده‌اند. مشکلاتی اعم از فرار از کار، کاهش نظم و امثالهم می‌تواند ناشی از کاهش نظرات باشد.
- کاهش همبستگی در سازمان
- دور بودن افراد یک سازمان از یکدیگر باعث کاهش همبستگی آن‌ها و در نتیجه عدم هماهنگ نبودن آن‌ها در کار می‌شود.
- دور بودن افراد یک سازمان از یکدیگر باعث کاهش همبستگی آن‌ها و در نتیجه عدم هماهنگ نبودن آن‌ها در کار می‌شود.
- مشکل در ارتباطات
- دورکاری در بستر اینترنت و ارتباطات نوین شکل گرفته است. گاهی ممکن است به دلیل‌هایی این ارتباط با جهان بیرون قطع شود. در شرایط دورکاری، قطع شدن اینترنت می‌تواند منجر به متوقف شدن کار و حتی در شرایط بدتر بدون ذخیره‌کردن پیشین از بین برود.
انواع مشاغل با قابلیت دورکاری
بازاریابی دیجیتال،تامین کردن امنیت صفحه‌های مجازی، کپی‌رایتینگ و تولید محتوا، طراحی وب یا طراحی گرافیک، ترجمه، مدیریت خدمات مشتریان، توسعه نرم‌افزار، مدیریت شبکه‌های اجتماعی، آموزش آنلاین، حسابداری، دستیاری مجازی، توسعه دهنده وب (Front- End Developer)، توسعه دهنده موبایل و بسیاری کار دیگر که می‌تواند مربوط به این حوزه از کارها باشند از انواع مشاغل دورکاری هستند.
به تصویب رسیدن قانون دورکاری در ایران
در جلسه‌ای مورخ ۱۳۸۹/۳/۳۰ وزیران عضو کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک بنا به پیشنهاد معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمهور و به استناد اصل ۱۳۸ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران با هدف افزایش بهره‌وری، انعطاف کاری و کاهش حجم رفت و آمد کارمندان دولت و اثرات جانبی آن، با آیین‌نامه دورکاری موافقت کردند.
شما می‌توانید متن کامل آئین‌نامه دورکاری را از فایل زیر دریافت کنید:
دانلود فایل PDF آئین‌نامه دورکاری
پرسش‌های پرتکرار در مورد دورکاری
دورکاری چیست؟
به روشی از کارکردن اطلاق می‌شود که اجباری بر حضور افراد در محل کار نباشد.
آیا دورکاری یک شغل است؟
خیر، دورکاری شیوه‌ای از انجام شغل است و می‌تواند شغل‌های بسیاری را در بر بگیرد.
مزایای‌دورکاری چیست؟
تعادل بهتر میان کار و زندگی، کاهش هزینه‌ها، عدم تردد.