یکی از موضوعات مهم و در عین حال موثر در فرآیند تصمیم گیری برای ثبت شرکت، مبحث مالیات و مالیات بر درآمد است. با توجه به اهمیت و تاثیر این موضوع بر تصمیم گیری ها و روند امور ثبت همه انواع شرکت و یا حتی موسسه، تصمیم گرفتیم در این مطلب به ارائه توضیحاتی در این خصوص بپردازیم.
پیش از این در مقاله ای بصورت جداگانه به موضوع تکالیف مودیان در برابر قانون و مبحث اظهارنامه های مالیاتی پرداختیم. در این قسمت به برخی از سئوالات مطرح شده پاسخ خواهیم گفت.
اینکه اصلا به چه بخشی از دارایی ها مالیات تعلق می گیرد؟ چه اشخاصی مشمول پرداخت مالیات هستند؟ نحوه محاسبه مالیات بر درآمد چگونه و بر چه مبنایی است. یا اینکه آیا موسسات بدلیل ماهیت غیر تجاری شان از پرداخت مالیات معاف هستند یا خیر؟ و مسائلی از این دست موضوع این مقاله را تشکیل میدهد.
مالیات بر درآمد مشاغل چیست؟
در ابتدا باید به مفهوم مالیات بر درآمد اشاره کرد. این نوع مالیات توسط دولت بر درآمد مالی همه افراد و نهادهای صاحب شغل وضع شده و در حوزه قوانین حسابرسی قرار می‌گیرد. بر طبق قانون، درصد مشخصی از درآمدهای هر کسب وکاری به دولت اختصاص پیدا می‌کند. البته برای اینکه مشخص شود آیا یک شغل مشمول این قانون می‌شود باید، گزارش‌های مالی چون ترازنامه، صورت درآمد و مواردی از این دست به سازمان مالیات در قالب اظهارنامه گزارش شود.
در ایران چه اشخاصی مشمول پرداخت مالیات هستند؟
ماده ۱:
۱-کلیه مالکین اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی نسبت به اموال یا املاک خود واقع در ایران طبق مقررات باب دوم.
۲-هر شخص حقیقی ایرانی مقیم ایران نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران و خارج از ایران تحصیل می نماید.
۳- هر شخص حقیقی ایرانی مقیم خارج از ایران نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران تحصیل می کند.
۴- هر شخص حقیقی ایرانی نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل می نماید.
۵-هر شخص غیر ایرانی(اعم از حقیقی یا حقوقی) نسبت به درآمدهایی که در ایران تحصیل می نماید و همچنین نسبت به درآمدهایی که بابت واگذاری امتیازات یا سایر حقوق خود و یا دادن تعلیمات و کمک های فنی و یا واگذاری فیلم های سینمایی(که به عنوان بها یا حق نمایش یا هر عنوان دیگر عاید آنها می گردد) از ایران تحصیل می کند.
مالیات بر درآمد چند درصد است؟
نرخ مالیات مالیات بر درآمد ۱۴۰۱ اشخاص حقوقی
ماده ۱۰۵ جمع درآمد شرکت ها و درآمد ناشی از فعالیتهای انتفاعی سایر اشخاص حقوقی که از منابع مختلف در ایران یا خارج از ایران تحصیل می شود، پس از وضع زیان های حاصل از منابع غیر معاف و کسر معافیت های مقرر به استثنای مواردی که طبق مقررات این قانون دارای نرخ جداگانه ای می باشد، مشمول مالیات به نرخ ۲۵ درصد خواهند بود.
تبصره- در مورد اشخاص حقوقی ایرانی غیر تجاری که به منظور تقسیم سود تاسیس نشده اند، در صورتی که دارای فعالیت انتفاعی باشند، از ماخذ کل درآمد مشمول مالیات فعالیت انتفاعی آنها مالیات به نرخ مقرر در این ماده وصول می شود.
معافیت مالیات بر حقوق سال ۱۴۰۱ کارکنان دولت چقدر است؟
طبق تلفیق لایحه بودجه ۱۴۰۰ سقف معافیت مالیاتی کارکنان دولت در سال آینده، ۵ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان شد و حقوق‌های بیشتر از این میزان مشمول مالیات پلکانی خواهند شد. مالیات حقوق‌های بین ۵ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان تا ۱۵ میلیون تومان، ۱۰ درصد، از ۱۵ تا ۲۵ میلیون تومان، ۱۵ درصد، از ۲۵ تا ۳۵ میلیون تومان ۲۰ درصد و بیشتر از ۳۵ میلیون تومان ، ۳۰ درصد تعیین شد.
آیا موسسات غیر تجاری موظف به پرداخت مالیات هستند؟
معافیت مالیاتی موسسات غیر تجاری، از مباحث پر تکرار در سوالات است. اکثر افرادی که تصمیم به ثبت شرکت یا موسسه دارند، در این باره دچار ابهامند. درباره مالیات موسسات در ایران باید بدانید که تمام شخصیت های حقوقی غیر تجاری که هدف از تاسیس آن ها تقسیم سود نبوده باشد، چنانچه دارای فعالیت انتفاعی باشند و در مجموع فعالیتشان سود کسب نمایند مشمول ماده ۱۳۱ قانون مالیات های مستقیم برای سود درآمدشان خواهند بود.
سامانه ثبت نام مالیاتی آسان ثبت
مالیات بر درآمد در انواع شرکت های تجاری
در شرکت های سهامی عام، شرکت های سهامی خاص، شرکت های مختلط سهامی، شرکت های تعاونی و اتحادیه آنها با شرکت مسئولیت محدود تضامنی نسبی و شرکت های مختلط غیرسهامی برابر با ١٠درصد از کل درآمد آن ها خواهد بود. در واقع ۱۰ درصد از کل درآود به عنوان مالیات شرکت محاسبه و وصول شده. و از کل درآمد مشمول مالیات پس از کسر ١٠درصد نسبت به بقیه به شرح زیر خواهد بود:
اول- شرکت های سهامی، شرکت های مختلط سهامی، تعاونی ها و اتحادیه آنها
١- از درآمد سهم صاحبان سهام بی نام به نرخ ماده ١٣١ ق.م.م
٢- از اندوخته سهم صاحبان سهام با نام و شرکای ضامن و یا اعضای شرکت های تعاونی به نسبت سهم هر یک از آنها به نرخ ماده ١٣١ ق.م.م.
٣- از بقیه درآمد مشمول مالیات اعم از سود تقسیم نشده به نسبت هر یک از آنها به نرخ ماده ١٣١ ق.م.م.
ضمنا افزایش بها ناشی از ارزیابی مجدد دارایی شرکت هایی که بیش از ۵٠ درصد سرمایه آنها به طور مستقیم یا با واسطه به وزارت خانه ها، شرکت ها و موسسات دولتی متعلق می باشد. برای یک مرتبه و تا سقف زیان مندرج در ترازنامه مصوب مجمع عمومی شرکت با رعایت شرایط زیر در طول مدت اجرای قانون برنامه اول توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران از پرداخت مالیات معاف خواهند بود:
١- سهام شرکت پذیرفته شده در بورس یا سهام شرکتی که یک سال پس از ارزیابی در دفاتر ثبت و در بورس پذیرفته شود.
٢- زیان سنواتی از محل افزایش مذکور مستهلک شده باشند.
دوم – شرکت های با مسئولیت محدود، شرکت های تضامنی، شرکت های نسبی و شرکت های مختلط غیر سهامی
پس از کسر ١٠درصد کل درآمد به عنوان مالیات شرکت، بقیه درآمد مشمول مالیات به نسبت سرمایه یا سهم الشرکه یا به نسبتی که در اساسنامه تعیین گردیده تقسیم می‌شود. سهم هر یک به طور جداگانه مشمول مالیات به نرخ ماده ١٣١ خواهد بود.
محاسبه مالیات بر درآمد برای شرکت های با سهام دولتی
۱- شرکت هایی که دارای سرمایه صد در صد دولتی یا مربوط به شهرداری ها هستند:
این شرکت ها باید با ارائه ترازنامه و حساب سود و زیان به حوزه مربوطه، ظرف مدت ۴ ماه بعد از اتمام سال مالی، مالیات خود را پرداخت نمایند. به این صورت است که ۱۰ درصد مالیات به کل درآمد مشمول مالیات تعلق گرفته. پس از کسر این مبلغ از جمع درآمد، نسبت به باقیمانده نرخ ماده ۱۳۱ قانون مالیات های مستقیم اصلاحی ٧/٢/١٣٧١ مالیات محاسبه خواهد شد.
در شرایطی که سهامداران دولتی باشند، ۹۰ درصد باقیمانده پس از کسر مالیات با محاسبه درآمد نسبت به سهام هر یک از سهامداران به طور جداگانه به نرخ ماده ۱۳۱ محاسبه می شود. البته شرکت های دولتی از معافیت های مالیاتی به جز معافیت کشاورزی استفاده نمی کنند. اگر صورت های مالی شان توسط سازمان حسابرسی دولتی رسیدگی شده باشد و به تائید مجمع عمومی رسیده باشد به شرط ارائه در زمان قانونی به رسیدگی مجدد نیاز ندارد.
۲ – شرکت هایی که بخشی از سرمایه آنها به طور مستقیم متعلق به دولت یا شهرداری ها می باشد.
این شرکت ها به دو دسته قابل تقسیم هستند:
اول – با بیش از ۵۰ درصد سهام دولتی: باید ترازنامه و حساب سود و زیان ظرف مدت چهار ماه پس از پایان سال مالی به حوزه مالیاتی محل مرکزی اصلی شرکت تسلیم گردد. مالیات متعلقه، ١٠ درصد به نسبت درآمد سهم دولت بوده و بقیه به نرخ ماده ١٣١ ق.م.م خواهد بود. چنانچه سهم الشرکه دولت به چند شرکت تعلق داشته باشد، سهم مزبور به نسبت سهام شرکت ها تقسیم شده و مالیات براساس ماده ١٣١ مذکور محاسبه می شود.
دوم – با ۵۰ درصد یا کمتر سهام دولتی: سهم دولت از معافیت مالیاتی برخوردار نبوده ولی سهم بخش خصوصی از معافیت مالیاتی منتفع می گردد.