در ابتدا بد نیست مروری بر اینکه کد اقتصادی یا شماره اقتصادی شرکت چیست داشته باشیم تا سپس نحوه دریافت کد اقتصادی را یادبگیریم؟ کد اقتصادی شماره‌ای ۱۲ رقمی است که برای شرکت شما که به تولید کالا و خدمات اشتغال دارید، وضع شده است. این کد برای شرکت تجاری شما مانند شماره شناسنامه برای اشخاص حقیقی است.
در حقیقت شرکتها با استفاده از کد اقتصادی می‌توانند در سازمان امور مالیاتی احراز هویت شده و در آن جا با این شماره شناخته شوند. مطابق قانون مالیاتی تصویب شده، تمامی شرکت‌های ثبت شده ملزم به اخذ کد اقتصادی می‌باشند. پس می‌توان گفت دانستن نحوه دریافت کد اقتصادی برای شما به عنوان کسی که شرکت تاسیس کرده‌اید و یا ممکن است یکی از شرکا باشید الزامی است.
اداره دارایی یا سازمان امور مالیاتی برای محاسبه و رسیدگی به مالیات افراد حقیقی و حقوقی مانند شرکتها و رفع نواقص یک کد اقتصادی را در نظر گرفته است. به همین دلیل شما باید توجه داشته باشید که اگر شما این کد را دریافت نکنید علاوه بر این که در روند رسیدگی مالیاتی دچار مشکل خواهید شد قادر به انجام فعالیت تجاری دیگری هم نخواهید بود.
برای شروع پاسخ به این سوالات می‌توان به یکی از موارد کاربرد این کد اقتصادی اشاره کرد. استفاده از این کد طبق قانون امور مالیاتی، به این جهت است که برای هر فعالیتی که شما به عنوان فعال اقتصادی انجام می‌دهید روی سر برگ یا فاکتور خرید و فروش این کد را بنویسید. آن هم به این دلیل که سازمان امور مالیاتی بتواند محاسبه دقیقی از سود واحد اقتصادی شما بدست آورد. در چنین حالتی، محاسبه مالیات آن واحد اقصادی به واسطه مدرک خواهد بود و دیگر نیاز به اثبات چیزی نیست.
مزایای دریافت کد اقتصادی:
هر شغل یا شخص حقیقی و حقوقی با دریافت کد اقتصادی، می‌توانند مجوزی برای فعالیت‌های بازرگانی و اخذ کارت بازرگانی داشته باشند. گفتنی است طبق آیین نامه جدید اداره ثبت شرکتها و امور دارایی، در حال حاضر شماره اقتصادی شرکتها بعد از ثبت نام و پیش ثبت نام در سامانه «tax.gov.ir»، شناسه ملی شرکت همان شماره اقتصادی است.
با استفاده هر واحد اقتصادی از کد اقتصادی مختص خودش، دیگر در رقابت مابین شرکت شما و شرکتها، امکان تقلب و فساد کاهش پیدا خواهد کرد. زیرا دولت می‌تواند از فعالان اقتصادی حمایت کند.
شما برای تشکیل پرونده و دریافت کارت بازرگانی نیازمند داشتن کد یا شماره اقتصادی هستید. در صورتی که کد اقتصادی نداشته باشید، قادر به تکمیل اظهارنامه مالیاتی هم نخواهید بود. این موضوع معایب بسیاری را برای شما به دنبال دارد و اصلی‌ترین مشکل، آن است که جریمه مالیاتی خواهید شد.
سامانه اظهارنامه مالیاتی (پیش ثبت نام و ثبت نام)
جریمه‌ی تخلفات کد اقتصادی:
در صورت رعایت نکردن مفاد این دستورالعمل از طرف اشخاص ذی‌ربط، وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان‌های وابسته از ارائه‌ی هرگونه تسهیلات به شما خودداری می‌کند. عدم صدور صورت‌حساب یا عدم درج کد اقتصادی و همچنین عدم رعایت این دستورالعمل علاوه بر بی‌اعتباری دفاتر مربوطه از حیث مالیاتی و جرایم مندرج در ماده‌ی ۸ قانون تعزیرات حکومتی، مشمول جرایم زیر می‌شود:
برای بار اول جریمه‌ای معادل ۲ برابر مبلغ مورد معامله؛
برای بار دوم تعطیلی محل کسب یا توقف فعالیت حسب مورد به مدت ۳ ماه؛
برای بار سوم حبس تعزیری از ۳ ماه تا ۶ ماه برای اشخاص متخلف و در مورد اشخاص حقوقی برای مدیر یا مدیران مسئول ذی‌ربط.
برای انجام فعالیت‌های تجاری مثل صادرات و واردات و تولید و پخش کالاها و دیگر موارد تجاری نیاز دارید که حتما این کد اقتصادی را داشته باشید . برای شرکت در مناقصه‌ها و مزایده‌ها هم به کد اقتصادی نیاز خواهید داشت.
برای انجام فعالیت‌های تجاری مثل صادرات و واردات و تولید و پخش کالاها و دیگر موارد تجاری نیاز دارید که حتما این کد اقتصادی را داشته باشید . برای شرکت در مناقصه‌ها و مزایده‌ها هم به کد اقتصادی نیاز خواهید داشت.
استفاده از کد اقتصادی دیگران:
اگر شرکت یا شخصی برای انجام امور خود، از کد واحد دیگری استفاده کند، چه اتفاقی می‌افتد؟
در این گونه موارد از آنجا که دارنده کد دارای مسئولیت تضامنی نسبت به آن است. پس مطابق تبصره‌ی ۱ ماده‌ی ۱۶۹ مکرر قانون مالیات‌‌های مستقیم، فرد مجرم مالیاتی در نظرگرفته شده. باید نسبت به جرم صورت گرفته پاسخگو باشد.
چه شرکت‌هایی کد اقتصادی باید دریافت کنند؟
در ادامه آنچه که گفته شد تمامی شرکت‌های ثبت شده برای انجام فعالیت‌های تجاری ملزم به اخذ کد اقتصادی می‌باشند.
تا دو ماه پس از ثبت شرکت موسسین باید با در دست داشتن مدارک ثبت شرکت به سازمان امور مالیاتی بروند و در آن جا پرونده مالیاتی تشکیل دهند. البته این امر با ارائه وکالت اخذ کد اقتصادی نیز امکان پذیر است. مدت زمان اخذ کد اقتصادی با توجه به پیش ثبت نام، ثبت نام، ورود اطلاعات و بررسی و اعتبار سنجی اطلاعات در سایت اداره مالیات بین ۱۰ الی ۱۵ روز کاری زمانبر خواهد برد.
سامانه ثبت شرکتها و موسسات تجاری
اشخاص مکلف به اخذ کد اقتصادی:
تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی موضوع قانون مالیات های مستقیم مکلفند نسبت به ثبت نام در نظام مالیاتی کشور اقدام کنند.
به تعریف دقیق ترکلیه‌ی اشخاص حقیقی و حقوقی که به تولید و یا توزیع هر نوع کالا، تولید و مونتاژ و همچنین امور خدماتی اشتغال دارند و دارای پروانه کسب یا دارای محلی برای فعالیت تجاری هستند، باید نسبت به اخذ کد اقتصادی اقدام کنند.
منظور از پروانه‌ی کسب وکار از مراجع ذی‌ربط، کلیه‌ی جوازهای کسب یا کار صادره از اتاق صنایع و معادن و بازرگانی، اتحادیه های صنفی، وزارتخانه ها و سایر مراجع ذی‌صلاح است.
اشخاص غیر مکلف به اخذ کد اقتصادی:
۱- مساجد و تکایا
۲- اشخاص حقیقی که به فعالیت هنری از قبیل فیلمسازی و فعالیت‌های مرتبط، طراحی، خطاطی، نقاشی، نویسندگی، ترجمه کتاب، گرافیک و ویراستاری اشتغال دارند.
۳- اشخاص حقیقی که به فعالیت تحقیق و یا مشاوره فنی اشتغال دارند. از جمله اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی
۴- اتحادیه‌های امور صنفی ( به موجب مواد ۴ و ۲۳ قانون نظام صنفی، اتحادیه‌های مجاز به فعالیت‌های اقتصادی نمی‌باشند.)
مدارک مورد نیاز جهت دریافت کد اقتصادی:
- تصویر شناسنامه و کارت ملی همه اعضاء شرکت (سهامدارن یا شرکا) تهیه کنید.
- کسانی که در شرکت حق امضا دارند باید گواهی امضا گرفته و ارائه دهند.
- دفترچه مخصوص اخذ کد اقتصادی را تکمیل کنید.
- یک کپی از اجاره نامه ارائه دهید، لازم به ذکر است که اجاره نامه باید به اسم شرکت باشد.
- از مدارک اصلی شرکت (اساسنامه، شرکتنامه، تقاضانامه، صورتجلسه مجمع عمومی موسسین شرکت، صورتجلسه هیات مدیره شرکت، روزنامه رسمی تاسیس شرکت و روزنامه رسمی ثبت تغییرات شرکت) خود یک کپی تهیه کنید، این کپی باید با اصل برابر شود.
- معرفی یک شماره حساب جهت ثبت نام در وب سایت اداره مالیات. این حساب باید متعلق به شرکت یا یکی از صاحبان امضا و یا مشترک بین اعضا باشد.
مراحل و نحوه دریافت کد اقتصادی:
- مراجعه به سامانه سازمان امور مالیاتی به نشانی «tax.gov.ir».
- کلیک بر روی گزینه «ثبت نام الکترونیکی شماره اقتصادی» از منوی سمت راست و انتخاب گزینه «ورود به سامانه».
- انتخاب گزینه «سامانه پیش ثبت نام کد اقتصادی».
- درج اطلاعات خواسته شده از متقاضی دریافت کد یا شماره اقتصادی در سامانه ثبت نام الکترونیکی شماره اقتصادی .
- پس از انجام دادن این مراحل، نامه‌ای مربوط به نام کاربری و رمز ورود توسط سازمان امور مالیاتی برای شخص متقاضی دریافت کد اقتصای ارسال می‌شود .
- پس از دریافت نامه سازمان امور مالیاتی، می‌بایست مجددا به سامانه الکترونیکی سازمان امور مالیاتی مراجعه نمایید. با ورود به سامانه ثبت نام الکترونیکی شماره اقتصادی، اطلاعات خواسته شده را مطابق اسناد قانونی و ثبتی وارد نمود.
- در صورت نبود مشکل در اطلاعات وارد شده، کد اقتصادی جدید برای شما ارسال می‌گردد. لازم به ذکر است که از طریق سامانه می‌توان اقدام به استعلام کد اقتصادی نمود.
پرسش‌های پرتکرار درمورد نحوه دریافت کد اقتصادی
چه کسانی مکلف به اخذ کد اقتصادی هستند؟
تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی که در زمینه‌ی تولید، مونتاژ، صادرات و واردات، توزیع کالاها و امور خدماتی فعالیت دارند.
برای دریافت کد اقتصادی چقدر فرصت داریم؟
تا دو ماه پس از ثبت شرکت باید با در دست داشتن مدارک ثبت شرکت به سازمان امور مالیاتی بروید و در آن جا پرونده مالیاتی تشکیل دهید.
اگر کد اقتصادی نگیریم چه اتفاقی خواهد افتاد؟
در صورتی که کد اقتصادی نداشته باشید، قادر به تکمیل اظهارنامه مالیاتی هم نخواهید بود. این موضوع معایب بسیاری را برای شما به دنبال دارد و اصلی‌ترین مشکل، آن است که جریمه مالیاتی خواهید شد.