در ایران، مالیات به صورت خوداظهاری محاسبه می‌شود. به این ترتیب که اشخاص، بدون دخالت ممیزان و کارشناسان اداره مالیات، اعلام می‌کنند که چقدر درآمد داشته‌اند و چقدر باید مالیات پرداخت کنند. این کار از طریق تکمیل اظهارنامه عملکرد مالیاتی انجام می‌گیرد. با وجود این، اگر مدارک در زمان تعیین‌شده به دست کارشناسان سازمان نرسد و یا تخلفی در آنها مشاهده شود، ممیزان اداره مالیات به شکل علی‌الرأس اقدام می‌نمایند و مبلغی را مشخص می‌کنند که ملاک پرداخت نهایی خواهد بود. در این مقاله، با نگاهی به آخرین بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های تصویب‌شده، به نحوه صحیح تنظیم اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی و حقوقی در سال ۱۴۰۰ می‌پردازیم.
ورود به سامانه اظهارنامه مالیاتی
اظهارنامه عملکرد مالیاتی
اظهارنامه عملکرد دارایی یا اظهارنامه عملکرد مالیاتی در واقع گزارش دقیق فعالیت‌های مالی یک سال افراد یا شرکت‌ها است. این سند به منظور محاسبه مالیات به سازمان امور مالیاتی کشور ارائه می‌شود و اشخاص حقوقی و حقیقیِ مشمول پرداخت مالیات باید در موعد مقرر در قانون آن را تنظیم نمایند. اشخاص حقیقی تا پایان مرداد و اشخاص حقوقی تا پایان شهریور برای انجام این کار فرصت خواهند داشت.
اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی
تمامی کسبه و تجار ایرانی موظف‌اند ۲۵ درصد از سود سالانه خود را بر اساس اظهارنامه عملکردشان به سازمان امور مالیاتی کشور بپردازند. مشمولان قانون مالیات باید گزارش سود و زیان فعالیت‌های مالی خود را به طور شفاف اعلام کنند و پس از بررسی و تایید کارشناسان این سازمان، مبلغ محاسبه‌شده را پرداخت نمایند. گفتنی است که مودی حقیقی اگر متوجه اشتباهی در اظهارات خود شود، تا یک ماه فرصت دارد برای اصلاح آنها به اداره مالیات مراجعه نماید. پس از طی شدن این زمان، امکان تغییر در اظهارنامه عملکرد حقیقی وجود نخواهد داشت.
اظهارنامه عملکرد اشخاص حقوقی
شرکتهای تجاری ثبت‌شده در ایران باید طبق قانون ۲۵ درصد از سود سال مالی خود را بر اساس اظهارنامه عملکرد خود به سازمان امور مالیاتی کشور پرداخت نمایند. در این اظهارنامه، تمامی درآمدها، سودها، زیان‌ها، بدهی‌ها، بخشودگی‌ها، معافیت‌ها و تمام اطلاعات مربوط به گزارش‌های مالی مجموعه باید به طور کامل در اختیار ممیزان سازمان قرار گیرد. در نهایت، این کارشناسان با بررسی گزارش‌ها مبلغی را به عنوان مالیات به مودیان ابلاغ می‌نمایند که سه ماه برای پرداخت آن یا اعتراض به آن فرصت وجود دارد. همچنین یک ماه فرصت برای اصلاح خطاهای احتمالی در تکمیل اظهارنامه برای تمام مودیان در نظر گرفته شده است. اداره مالیات نیز حداکثر تا یک سال پس از این تاریخ باید مالیات نهایی شرکت را اعلام نماید.
نمونه اظهارنامه عملکرد
برای دانلود فرم خام اظهارنامه عملکرد مالیاتی ۱۴۰۰ باید به سایت سازمان امور مالیاتی کشور به نشانی اینترنتی intamedia.ir مراجعه کنید و به بخش اظهارنامه الکترونیک وارد شوید. البته پیش از آن باید مراحل ثبت‌نام خود را با وارد کردن اطلاعات خود تکمیل نمایید. سپس مودیان حقیقی باید جداول اطلاعاتی را پر نمایند و مودیان حقوقی نیز باید جدول‌های مالی و ترازنامه شرکت خود را وارد کنند. در انتها، کارشناسان این اداره به راستی‌آزمایی عملکرد اظهارشده می‌پردازند و سرانجام قبض الکترونیکی مالیات شما صادر می‌شود. گفتنی است که برای مشاهده اظهارنامه عملکرد می‌توان دوباره به همین سامانه مراجعه کرد و اگر اشکالی مشاهده شد آن را اصلاح نمود.
نحوه ثبت اظهارنامه عملکرد
از آنجایی که ثبت اظهارنامه عملکرد نیاز به نام کاربری و رمز عبور در سامانه سازمان مالیاتی دارد، حتماً این رمزها را جایی یادداشت نمایید تا به آنها دسترسی داشته باشید. اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی در دو قالب انفرادی و مشارکتی قابل تسلیم است که بسته به شرایط واحد کسبی باید انتخاب شود. همچنین تنظیم تنها یک اظهارنامه برای واحدهای مشارکتی کافی است و نیازی به تفکیک شرکا وجود ندارد. همچنین مطابق با ماده ۱۰۱ قانون مالیات‌های مستقیم، ارسال اظهارنامه‌های مشمول معافیت‌های بیشتر باید در اولویت قرار بگیرند. گفتنی است که ارسال الکترونیکی اظهارنامه عملکرد به منزله تسلیم قانونی آن است و نیازی به ارائه نسخه چاپ‌شده به سازمان امور مالیاتی کشور نیست. باید به این نکته نیز اشاره کرد که اگر با پیغام خطا مواجه می‌شوید، از ثبت وکالت‌نامه مالیاتی در دفاتر اسناد رسمی و اعتبار داشتن تاریخ گواهی الکترونیک آن اطمینان حاصل نمایید.
مهلت ارسال اظهارنامه عملکرد ۱۴۰۰
تمامی اشخاص حقیقی مشمول مالیات باید تا تاریخ سی و یکم مرداد مراحل ثبت اظهارنامه عملکرد خود را به پایان برسانند. در مورد شرکت‌ها نیز مهلت تسلیم اظهارنامه عملکرد حقوقی تا سی و یکم شهریور تعیین شده است. باید یادآوری کرد که اگر مودیان در زمان مقررشده اقدامات لازم برای ثبت قانونی اظهارنامه عملکرد خود را انجام ندهند، جریمه‌های سنگینی در انتظار آنها خواهد بود. این جریمه‌ها قابل بخشش نیستند و برای اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل معادل سی درصد مالیات آنها و برای اشخاص حقیقی معادل ده درصد مالیات‌شان خواهد بود. از سوی دیگر، مودیان که سه سال پی‌درپی اظهارنامه عملکرد خود را به صورت صحیح و در زمان مناسب ارائه داده باشند، پنج درصد از مالیات این سه سال را به عنوان جایزه خوش‌حسابی دریافت خواهند نمود.
نوشته مرتبط: اظهارنامه مالیاتی عدم فعالیت شرکت
مدارک لازم برای تکمیل اظهارنامه عملکرد
- صورت گردش مالی مواد اولیه و کالاهای مورداستفاده
- صورت سود و زیان همراه با مبلغ نهایی درآمد و مجموع فروش‌های داخلی و خارجی
- گزارش قراردادها به همراه بهای تمام‌شده پروژه‌ها و صورت‌وضعیت‌ها (برای شرکتهای پیمانکاری)
- گزارش بهای تمام‌شده کالاها و خدمات ارئه‌شده (برای شرکتهای تولیدی و خدماتی)
- اطلاعات کامل مربوط به محل کسب برای اشخاص حقیقی و اطلاعات مربوط به محل شرکت برای اشخاص حقوقی
- اعلام شماره ثبت پلمپ دفاتر تجاری برای ثبت اظهارنامه عملکرد تمامی اشخاص
- ترازنامه اشخاص حقیقی و حقوقی گروه اول (مشاغلی که میزان خریدوفروش آنها در یک سال مالی بیشتر از سی میلیارد ریال بوده است، اشخاصی که با داشتن کارت بازرگانی به صادرات و واردات پرداخته‌اند و نیز صاحبان معادن، کارخانه‌ها، بیمارستان‌ها، هتل‌ها، کلینیک‌های تخصصی، فروشگاه‌های زنجیره‌ای و صرافی‌ها.)
- اعلام مالیات‌های پرداخت‌شده در طول سال (نظیر مالیات بر ارزش افزوده و مالیات تکلیفی)
پرسش‌های پرتکرار درمورد اظهارنامه عملکرد
اظهارنامه عملکرد مالیاتی چیست؟
اظهارنامه عملکرد در واقع گزارش مالی یک سال اشخاص حقوقی یا حقیقی است که برای محاسبه مالیات به سازمان امور مالیاتی کشور ارائه می‌شود.
منظور از اظهارنامه عملکرد دارایی چیست؟
صاحبان کسبوکارها و شرکتهای تجاری هر سال موظف به ارائه اظهارنامه عملکرد خود به اداره مالیات هستند. این گزارش را اظهارنامه عملکرد دارایی نیز مینامند.
نمونه اظهارنامه عملکرد را از کجا می‌توان دریافت کرد؟
برای مشاهده اظهارنامه عملکرد باید به سایت سازمان امور مالیاتی کشور مراجعه نمایید.
آخرین مهلت ارسال اظهارنامه عملکرد چه تاریخی است؟
برای اشخاص حقیقی پایان مرداد و برای اشخاص حقوقی پایان شهریور سال هزار و چهارصد.
نوشته مرتبط: مراحل و نحوه تنظیم خوداظهاری مالیاتی