بعد از تشریح مفصل ویژگی‌های شخصیت حقیقی و حقوقی و بیان مزایای ثبت شرکت در نوشتارهای پیشین، اکنون قصد داریم به معرفی انواع شرکت‌ها،شرکتهای مدنی و شرکتهای تجاری و بیان شباهت‌ها و تفاوتهای آنها بپردازیم.
“زمانی که افراد تصمیم می‌گیرند با تجمیع سرمایه و تخصص، با یکدیگر در قالب و ساختاری قانونی به فعالیت بپردازند، جهت برخورداری از حمایت‌های قانونی در اولین گام اقدام به ثبت شرکت می‌نمایند. “
این تعریفی است که اکثر مردم از مفهوم”شرکت” دارند. برای شرکت، تعاریف بیشماری وجود دارد. اما دقیق‌ترین تعریف از نظر مفهوم حقوقی با مراجعه به مندرجات مواد قانون مدنی و تجارت ایران به دست می‌آید: “شرکت از اجتماع دو یا چند نفر به صورت شریک، سهامدار یا موسس (عضو) در قالب یک قرارداد رسمی تشکیل می‌شود. این افراد در راستای رسیدن به اهداف مشترکشان (تقسیم سود حاصل از سرمایه‌گذاری) به فعالیت می‌پردازند.
از دید قانونگذار با توجه به نوع شراکت و ضوابط حاکم بر آنها دو نوع شرکت وجود دارد:
- شرکت های مدنی: اجتماع حقوق مالکین متعدد در شیای واحد به نحو اشاعه را گویند.
- شرکتهای تجاری: نوعی از شرکت عقدی است که به موجب قوانین تجارت ایجاد میگردد و یا تاسیس حقوقی که در آن چند شخص حقیقی یا حقوقی سرمایه خود را در میان میگذارند تا پس از انجام عملیاتی از منافع آن متمتع گردند.
طبه‌بندی شرکتهای تجاری
طبقه‌بندی‌های متنوعی برای شرکتهای تجاری وجود دارد. از شناخته شده ترین آنها طبقه‌بندی ای است که ماده ۲۰ قانون تجارت ارائه داده است.
در این طبقه بندی، شرکت های تجاری به هفت قالب زیر تقسیم‌بندی می شوند:
- شرکت با مسئولیت محدود
- شرکت سهامی(عام و خاص)
- شرکت تضامنی
- شرکت نسبی
- شرکت مختلط سهامی
- شرکت تعاونی
- شرکت مختلط غیرسهامی
نوع دیگری از طبقه بندی، حسب روابط شرکا با یکدیگر و در قبال اشخاص ثالث است. در این طبقه‌بندی شرکت‌ها به چهار دسته یا گروه تقسیم می شوند:
- شرکت هایی که مسئولیت شرکا فقط محدود به سرمایه بوده و اضافه بر آن شرکا به هیچ وجه مسئولیتی ندارند. مانند شرکت سهامی و شرکت با مسئولیت محدود.
- شرکت هایی که شرکا در قبال طلب کاران و اشخاص ثالث، ضمانت هم دارند مثل شرکت های تضامنی و نسبی.
- شرکت هایی که از امتزاج دو قسم شرکت فوق تشکیل می شوند. مانند شرکت های مختلط.
- شرکت های تعاونی تولید و مصرف که سود دهی و میزان سرمایه در آنها زیاد مطرح نیست و به جهت رفاه حال شرکا و امور تعاون تشکیل می شود.
در طبقه‌بندی دیگر، شرکتهای تجاری در سه گروه قرار می گیرند:
- شرکت هایی که شخصیت و ضمانت شرکا در آنها عامل تعیین کننده است.
- شرکت هایی که تعداد شرکا در آن دخالت دارد، مانند شرکت های تعاونی
- شرکت های قسم ۱ و ۲ با یکدیگر ممزوج شده و تشکیل شرکت های مختلط را می دهند.
تفاوتهای شرکتهای مدنی و تجاری
برای شناخت بهتر این دو نوع شرکت بهتر است از منظر تفاوت‌ها، به بررسی آن ها بپردازیم.
موضوع فعالیت در شرکتهای مدنی و تجاری
ناگفته پیداست که اصلی ترین وجه تمایز، حوزه فعالیت این دو نوع شرکت است. موضوع فعالیت، در شرکتهای تجاری معاملات تجاری و در شرکتهای مدنی، معاملات غیر تجاری است.
نحوه ثبت شرکت در شرکتهای تجاری و مدنی
دیگر تفاوت عمده این دو نوع شرکت در نوع ثبت آنها است. برای رسمیت بخشیدن به شرکت تجاری حتما باید آن را در اداره ثبت شرکت‌ها به ثبت رساند. ولی شرکتهای مدنی، با ثبت در دفاتر اسناد رسمی هویت می‌یابند. حدود فعالیت و عملکرد شرکت های تجاری با قوانین وضع شده در قانون تجارت مشخص شده و تبیین کلیه سیاست‌ها و خط مشی‌های شرکت و نوع مدیریت وکلیه تشریفات باید در چهارچوب قوانین باشد.
کلیه شرکا و سهامداران موظفند در تمامی امور شرکت ازشکل گیری ارکان شرکت گرفته تا تشکیل مجامع و انتخاب مدیران و بازرسین و حتی در انحلال شرکت و تسویه آن نیز، قانون را معیار عمل قراردهند. چراکه در صورت عدم تطابق تصمیمات با قوانین و دستورالعمل های مربوطه و عدم رعایت تشریفات قانونی، تمامی تصمیمات فاقد وجاهت قانونی بوده و حتی در مواردی موجب مسئولیت کیفری عاملین و صاحبین شرکت خواهد شد. در صورتی که شرکتهای مدنی کاملا مطابق خواست و اراده شرکا ایجاد و اداره می گردند. شرکت های مدنی در واقع نوعی مالکیت مشترک و جزء عقود معین به شمار می روند. سرمایه مورد مشارکت با خواست و نظر شرکا و صاحبان سرمایه اداره می شود و شخصیت مستقلی از آنها ندارد. روابط بین شرکا نیز بر مبنای اصل حاکمیت اراده تنظیم می شود.
مدیریت دارایی در شرکتهای مدنی و تجاری
تفاوت عمده دیگر در نوع مدیریت دارایی هاست. در شرکت تجاری پس از ثبت، شخصیت حقوقی جدیدی ایجاد می شود که کاملا منفک از تک تک شرکا است و آورده کلیه افراد به شخص حقوقی تسلیم می شود. در آن حالت شرکا هیچگونه حق عینی بر سرمایه آورده خویش ندارند به بیان واضح تر شرکت تجارتی شرکتی است که شخصیت و دارایی آن مستقل از شرکا است.
این در حالی است که در شرکت های مدنی آورده شرکا به صورت مشاع بوده و متعلق به خودشان است. از آنجا که مسئولیت در امور مدنی منفرد است، به تبع آن، در این گونه شرکت ها، شرکا مسئولیتی در قبال کل سرمایه ندارند. البته در مطالب بعدی به طور مفصل در خصوص مسئولیت شرکا در انواع شرکت های تجاری بحث خواهیم کرد. ولی بطور کلی باید گفت در شرکت های تجاری بر حسب نوع شرکت مسئولیت شرکا ممکن است محدود به آورده، یا به میزان سهام یا تضمین کل سرمایه یا نسبت به سرمایه و یا مختلط باشد.
تعیین اقامتگاه در شرکتهای تجاری و مدنی
و مورد آخر، تعیین اقامتگاه و تابعیت قانونی است. تعیین اقامتگاه در شرکت های تجاری اجباری است و باید حتما انجام گیرد، اما در شرکت های مدنی ضرورتی ندارد.
امیدواریم توضیحات داده شده در خصوص شرکت های مدنی و شرکت های تجاری، برای شما مفید بوده باشد.
در صورت تمایل به کسب اطلاعات بیشتر، می توانید با شماره ۵ رقمی آسان ثبت ۰۲۱۴۳۴۹۸ تماس حاصل نمایید.
همچنین می توانید از طریق چت آنلاین و یا جلسه ی حضوری با مشاوران با تجربه ما، در این خصوص صحبت کنید.
پرسش‌های پرتکرار پیرامون تفاوت شرکت تجاری و شرکت مدنی
مفهوم شرکت چیست؟
شرکت از اجتماع دو یا چند نفر به صورت شریک، سهامدار یا موسس (عضو) در قالب یک قرارداد رسمی تشکیل می‌شود. این افراد در راستای رسیدن به اهداف مشترکشان (تقسیم سود حاصل از سرمایه‌گذاری) به فعالیت می‌پردازند.
با توجه به نوع شراکت و ضوابط حاکم بر آنها چند نوع شرکت وجود دارد؟
۱) شرکتهای مدنی: اجتماع حقوق مالکین متعدد در شیای واحد به نحو اشاعه را گویند. ۲) شرکتهای تجاری: نوعی از شرکت عقدی است که به موجب قوانین تجارت ایجاد میگردد و یا تاسیس حقوقی که در آن چند شخص حقیقی یا حقوقی سرمایه خود را در میان میگذارند تا پس از انجام عملیاتی از منافع آن متمتع گردند.
انواع شرکتهای تجاری را نام ببرید؟
۱) شرکت با مسئولیت محدود ۲) شرکت سهامی(عام و خاص) ۳) شرکت تضامنی ۴)شرکت نسبی ۵)شرکت مختلط سهامی ۶) شرکت تعاونی ۷) شرکت مختلط غیرسهامی
تفاوتهای شرکت مدنی و تجاری در چیست؟
شرکتهای مدنی و تجاری از نقطهنظر موضوع فعالیت، نحوهی ثبت شرکت، مدیریت دارایی و تعیین اقامتگاه با یکدیگر تفاوت دارند.